ANNALES BENEDICTINI.*

899. Arnolphus fuit ultimus imperator quantum ad posteritatem magni Caroli. Hunc Arnolphum pediculi devoraverunt, nec aliqua arte medicinali) poterat adjuvari.c) Hujus filius Ludwicus ad coronam imperii non pervenit. d) 1

904.) Lodwicus rex Francie imperat Romanis sex annis. Hujus enim tempore inceperunt Ytalici regnare. Exempto namque imperio) a Francis fertur ad Ytalicos secundum sentenciam Romanorum, quia Francigene non adjuvabant Romam

899. Arnulphus fuit ultimus imperator post Karolum magnum, et hic a pediculis fuit consumptus, nec aliquo medicamine poterat preservari. Ludowicus filius ejus non venit ad imperium.

900. 902. 904. 905. Ludovicus rex Francie imperavit Romanis sex annis. Sub cujus tempore Italici cepere imperare.

907. Franci noluerunt Romanis prestare subsidium, contra quos

a) Tak rkp. 1; rkp. II ma w tem miejscu te słowa: Hujus filius Ludvicus ad coronam non pervenit. 901. Hunc Arn. itd. b) »aliqua... medicinali», tak rkp. I; rkp. II aliqua arte; wyd. gd.: vel balneis vel medicamentorum generibus. c) tak rkp. I i II; wyd. gd. dodaje: quin a pediculis consumeretur. Odtąd aż do roku 913 nie ma nic w tem wydaniu. d) »Hujus... pervenit» tak rkp. I; wyd. gd. nie ma. e) »904« tak rkp. I; rkp. H 901. >sex<< tak rkp. I; rkp. II septem. g) »exempto namque imperio« tak rkp. I; rkp. II excepto namque.

') Porów. Ricobaldi Hist. Imp. ap. Eccard. I. 1158. 2) Porów. Ricob. tamże.

*) Nadpis ten daję sam. W rękopismie lubińskim który tu liczbą I oznaczam, jest rocznik ten bez żadnego nadpisu; w rkp. Kuropatnickiego »Miorsza kroniki« pisanym roku 1415 w Krakowie, a który oznaczam tu liczbą II, ma on taki nadpis: Incipit registrum annalium Polonorum ab anno 899. Text trzeciego biorę z gdańskiego wydania tak zwanego »Kadłubka« str. 33, i oznaczam go tu: wyd. gd.; ma on tam nadpis taki: Incipiunt ann(u)ales historie carptim succincteque atque breviter conscripte, a jest istotnem skróceniem: w którem zdarzenia do obcych dziejów ściągające się wypuszczone zostały. Te trzy texty dosyć się z sobą zgadzają, i kładę je w przedziałce pierwszej, wykazując u dołu ich różnice. W rękopismie królewieckiego archiwu nr. 352 in folio na karcie 519, okazał się rocznik ten tak pod względem chronologii jako i textu wielce odmiennym, daję go więc tu w osobnej przedziałce, po stronie prawej, a oznaczam liczbą IV.

contra Longobardos rebellantes, et multas eis injurias inferentes, propter quam causam tempore istius Ludovici dividi incepit a) imperium. Quidam enim in Ytalia et quidam per Alemaniam imperabant b) usque ad Ottonem primum, qui cepit utrobique regnare.)

908. Berengarius primus in Ytalia regnat annis quatuor.1

909. Conradusd) Alemanus imperavit annis septem in Alemania.

910.) Wilhelmus princeps Burgundie monasterium Cluniacense f fundavit.3

912. Berengarius secundus in Ytalia imperat annis 9.4

913.) Zemislaush) Lestkoni quarto succedit in regno Polonie, quorum utrumque animi generositas, robur corporis, felices ad omnia successus adeo reddiderunt insignes, ut omnium pene regum virtutes suis antecesserint virtutibus.5

De Zemislao famosus ille Mesko cecus nascitur, qui primus rex Polonorum graciam baptismi suscepit. Mesko vero dictus est, id est turbacio quia ceco nato parentibus turbatio orta est. Vel mistice quia ab ipso initiata videntur belli spiritualis apud nos Polonos seminaria. Per ipsum enim inseminatum

dam Longobardos qui rebelles erant et multas injurias fecerunt. Et ob hanc causam tempore Ludovici divisum est imperium: una pars Ytalicis, alia Alamanis imperavit.

908. Berangarius primus in Ytalia imperavit quatuor annis.

909. Conradus teutonus imperavit septem annis in Almania. 911. Wilchelmus dux Burgundie. fundavit claustrum.

913. Berangarius secundus imperavit in Ytalia 9 annis.

915. Semislaus quartus post Lisekonem sequitur in regnum Polonie: qui ambo nobiles et robusti viribus, (atque) fortunati, in multis virtutum generibus multos preibant reges.

920. Semislaus genuit Miseko(nem) cecum, qui inter Polonorum reges primus baptismum sacrum suscepit. Miseko interpretatur tristicia, per cujus quidem cecitatem parentibus suis magne tristitie sunt

exorte.

a) incepit« tak rkp. 1; rkp. Il cepit. b) simperabante tak rkp. 11; rkp. I imperabat. c) »usque..... regnare, tak rkp. 1; rkp. 11 nie ma. d) »909. Conraduse tak rkp. 11; rkp. 1 Cunradus. e) »910< tak kp. 11; rkp. 1 nie ma. f) »Cluniacense« tak rkp. 1; rkp. Il nie ma. g) W rkp.l rok wypuszczony; atoli jest w rkp, 11 i w wyd. gd. h) Tak poprawiam ciągle to imię; w wyd. gd. Zemomislaus; rkpp. Zemomist, Zemomislius lub Zemomil. i) W wyd. gd. dalszych słów nie ma; rkp. I przed wyrazem następnym »quorum ma rok 914.

') Porów. Ricobaldi Hist. Imp. ap. Eccard. I. 1158. 2) Porów. Ricob. tamże. 3) Porów. Ricob. tamże. 4) Porów. Ricob. tamże. 5) Ten ustęp wyjął dosłownie z niniejszego rocznika Miorsz.

est bellum bonum, ut rumperetur pax mala.a) 1

920.) Henricus imperat in Alemania 18 annis. Hujus tempore Spitigneus,c) dux Bohemorum juste et religiose principatur, qui moriens sine prole, Wratislaum d) fratrem suum ducem reliquit."

931. Mescho princeps Polonie, filius Zemislai, cecus gignitur et septem annis cecus educatur. Tandem miraculose illustratus. e) Qui licet famosus esset et magne industrie, vicio tamen non caruit:) nam septem pellicum scortis, quas conjuges nuncupabat, nocturnas variare vices consueverat. His tandem

926. Henricus imperavit Alamanis 8 annis.

927. Spitigneus dux Bohemie hoc tempore suo, ducatum suscepit, et obiit absque herede.

930. Wratislaus germanus ejus suscepit ducatum.

Wentzeslaus martirisatur filius Wratislay.

931. Mesko dux Polonorum mirabiliter illuminatur, qui quamvis virtuosus fuerit, nichilominus infectus fuit certis criminibus: nam singulis noctibus (cum) septem meretri(ci)bus concubuit. Qui post hec duxit honestam dominam, beatam Dambro(w)cam de Bohemia, dimissisque meretri(ci)bus ex ejus induc

a) Vel mistice... mala ma tylko rkp. 1; dodatek ten więc zdaje się być wtrętem poźniejszym. b) 920« tak rkp. I; rkp. Il ma tylko DCCCC..; dalsze głoski są uszkodzone; a następna data jest rok 925. c) »Spitigneus« tak poprawiam; rkp. I Splitigneus; wyd. gd. Sbigneus. d) »Wratislaus« tak rkp. II i IV; w rkp. 1 zmylone jest to imię na Wentzeslaum, zapewne przez winę przepisywacza, a poźny jakiś interpolator, obaczywszy to imię, wpisał następujące słowa: Iste Wentzeslaus a fratre suo martyrii coronam adeptus est. Hic post 300 annos passionis sue, regi Dacorum (Erico) quiescenti per visum apparuit, eique quod suo genere mortis deberet mori, revelavit, precipiens sibi ut in honorem ipsius, qui Venceslaus vocabatur, monasterium construeret. Qui rex a sompno surgens, stupefactus de visione, cepit de sancto Wenceslao, de quo numquam ante audiverat, episcopos inquirere, et certificatus quod fuisset princeps Bohemie et a fratre occisus, cepit ad ejus honorem in Rüvalia monasterium magnarum opum, ordinis cisterciensis exstruere, et tandem a fratre suo interemptus est. To samo z gęściejszemi tylko myłkami czytamy dziś i w rkp. 11. Rękopism IV ma wprawdzie takoż tę wiadomość, ale że ona dopisana tu była poźniej na próżnem miejscu, mamy na to dowód w tem, że dopiero po niej czytamy w tym rękopismie: Wenceslaus martirisatur, filius Wratislay; któreto słowa stoją w widocznym związku z powyższą o Wratysławie wzmianką, i nie można wątpić że są pierwotne, a legenda o Eryku duńskim poźniej wtrącona. e) »Tandem m. illustratuse ma tylko rkp. 11. f) Rkp. I dodaje tu multum. g) »non caruit« tak rkp. 1 i 11; wyd gd. skraca cały ten ustęp w ten sposób: Iste Mieszko licet famosus esset et magne industrie, vicio tamen eminuit.

1) Porów. Vine. Res gestae I. 91. 2) Prócz naszego rocznikarza mówią o tym Spitygniewie: Sigbert. Gembl. ap. Pertz VIII. 346; Ricob. in hist. Imp. ap. Eccard. I. 1158 tenze in Comp. chronol. tamże I. 1175; Mart. Minorit. in Flor. temp. tamże I. 1612; Mart. fuld. in Chron. tamże I. 1671; Herm. Corner. in Chron. tamie II. 520, tudzież 526; nakoniec Andr. Dandolo Chron. VIII. 11. 9.

repudiatis a) quandam Dobrowkamb) nomine, filiam ducis Bohemie,c) matrimonio copulat, cujus felici consorcio glacies infidelitatis dissolvitur, et nostrorum labrusca gentilium in vere vitis palmites transmigravit.1

938. Lotarius imperat duobus annis. Hujus tempore factus est sol sicut sanguis. d) 2

940. Berengarius coronatur in Ytalia. Hunc cepit Otto I rex Alemanie. e)

942. Meschoni siquidem Dobrowka non prius nubere voluit, Polonie

quam universum regnum Polonie

cum ipso rege christiane professionis caracterem suscepisset: didicerat namque, quod dispar cultus unum erat impedimentorum matrimonii. Sic igitur Meschonis cecitas, cecitatis) nostre fuit privacio, quos veri luminis orbaverat carencia. Quid enim aliud illius cecitatis septennium, quam nostre insipiencie, nostri erroris universitatem designat? In septennio nempe numero universitas figuratur. k) Ille igitur septem annis infancie; nos

tione de paganismo intrat gremium christianitatis.

941. Berengarius coronatur in Ytalia, et a rege Ottone Almanorum captivatur.

944. Meskoni felix Dambro(w)ca noluit reddere debitum, donec Poloni generaliter suscepissent fidem christianam. Cognovit quidem quod fidei diversitas esset impenditia conjugii. Et sic Miskonis cecitas que originem habuit ex carencia veri luminis, que durabat septem annis, verum in fine septimi anni illuminatur. Unde nobis datur lumen septiformis gracie. Nam quemadmodum ipse a septem mulieribus male detinebatur, sic nos a septem criminalibus. Tandem ipse uni copulatur: sic et nos uni matri, fidei unitati.

a) Rkp. 1 i dodają tu: de Bohemia. b) »Dobrowkam« tak poprawiam; rkp. 1 Dabrowkam; rkp. 11 Dambrowcam; taksamo wyd. gd. c) filiam ducis Bohemies ma tylko wyd. gd. d) »>938. Lotarius... sanguis« ma tylko rkp. I. e) »Otto I rex Alemanie tak poprawiam; rkp L rex Otto Alemanie; rkp. Il Otto I ex Alimania; w wyd. gd. tak to jak i poprzednie zdarzenie wypuszczone. f) Roku nie ma w rkp. 1 i w wyd. gd.; a tylko ma go rkp. II. g) >impedimentum matrimonii« tak rkp. 1; rkp. 11 impedimentorum viri; wyd. gd. impedicius matrimonium. h) »cecitatis« tak rkp. 1; rkp. Il nie ma. i) Wyd. gd. nie ma dalszych słów. k) »In... figuratur« ma tylko rkp. 1.

1) Na te słowa powołał się wyraźnie Miorsz na str. 516; ale je wypisując przekręcił: septem pelicum scortis nocturnas variare vices consueverat, na: septem pelicibus omni nocte abutebatur. Taksamo zrobil i Gaweł, a okoliczność ta wskazuje widocznie że text niniejszego rocznika dawniejszy jest od obu tych kronikarzy. 2) Porów. Ekkard. I. 1159 i 1613.