Sidor som bilder
PDF
ePub
[blocks in formation]
[ocr errors]

o'u cyffelyb, yn profi yu anwadadwy, fod у JEHOFAH anfeidrol, y MAB tragywyddol, yr IESU bendigedig, gwedi cymeryd ein natur ni, sef dynoliaeth, i undeb annattodol a'i berson dwyfol ei hunan.-"Oblegyd, ni chymerodd efe naturiaeth angylion, eithr hâd Abraham a gymerodd efe."—" Gan fod y plant yn gyfranogion o gig a gwaed, yntau hefyd, yr un modd, a fu gyfranog o'r un pethau." -“Yn ddiddadl, mawr yw dirgelwch duwioldeb, Duw a ymddangosodd yn y cnawd.” Yr oedd ei fod ef yn cynnyddu mewn corpholaeth, yn profi ei fod ef yn ddyn perffaith, ac nid cyffelybrwydd dyn, fel yr haerai rhai. Mae Satan yn gyru dynion i bob eithafion, y naill i wadu ei Dduwdod, ac eraill i wadu ei ddyndod: ond ofer fydd cais yr Amalec

Yn ail. Mae efe yn wir ddyn; y mae amryw bethau yn profi hyn, megis y prophwydoliaethau a draddodwyd am dano ef, gannoedd o flynyddoedd cyn ei ddyfodiad ef yn y cnawd." Yr Arglwydd eich Duw a gyfyd i chwi Brophwyd o'ch brodyr megis myfi."—"Bachgen a aned i ni, Mab a roddwyd i ni," &c. Y tystiolaethau Ysgrythyrol a ddygwyd am dano ef wedi ei ymgnawdoliaeth. "A phan ddaeth cyflawnder yr amser, Duw a ddanfonodd ei Fab ei hun, wedi ei wneuthur o wraig."-"A dywedodd yr angel wrthi, Nac ofna, Mair, canys ti a gefaist ffafr gyda Duw, ac wele, ti a gei feichiogi yn dy groth, ac a esgori ar Fab." “A hi a esgorodd ar ei Mab cyntafanedig, ac a'i rhwymodd ef mewn cadachau, ac a'i 'dododd ef yn y preseb, am nad oedd iddyntiaid ofergoelus hyn i ranu Crist; Duw a dyn le yn y lletty.". ·.”—“ A phan gyflawnwyd wyth niwrnod, i enwaedu ar y Dyn bach, galwyd `ei enw ef lesu.”—“A phan ddug ei rieni y Mae amryw bethau eraill yn profi ei fod Dyn bach Iesu,i wneuthur trosto yn ol defod yn wir ddyn.-Yr oedd yn bwytta ac yn yfed ⚫y gyfraith, yr oedd gwr yn Jerusalem a'i enw fel dyn arall;"Canys daeth Mab y dyn yn Simeon, ac efe a'i cymerth ef yn ei freichiau." bwytta ac yn yfed."-Gwelid ef yn lludd&c.-" A'r lesu a gynnyddodd mewn doeth- edig gan y daith, yn newynog ac yn sychineb a chorpholaeth, a ffafr gyda Duw a dyn-edig, yn cysgu, yn wylo, &c. Ac yn agos i ion."-Mae yr Ysgrythyrau uchod, a rhestr ddiwedd ei daith ofidus, yn y byd marwol

S

perffaith yw efe, ac nid yw ddau, ond un person anfeidrol, yn IMMANUEL, DUW-DDYN.

[ocr errors]

5. Yr oedd yn rheidiol iddo fod yn ddyn, fel y byddaj drugarog, ac Archoffeiriad ffyddlon, yn medru cyd-ddwyn â gwendidau ei bobl.

hwn, bu yn chwysu ac yn gwaedu, a chafodd 4. Fel Duw nis gallai ddioddef a marw, ei hoelio wrth y croes-bren, yr hyn sydd yn yr oedd yn rheidiol fod ganddo ef gorph ac profi yn ddilys ei fod yn meddu gwir gorph. enaid rhesymol, fel y gallai drwy ei offrymu "Yr hwn," medd yr apostol, "a ddug ein ei hun, wneuthur cymmod dros anwiredd :— pechodau ni yn ei gorph ei hun ar y pren."" Heb ollwng gwaed, nid oes maddeuant." —Bu farw, a chyfododd i fynu y trydydd dydd, ymddangosodd i'w ddysgyblion, ac a ddywedodd wrthynt, "Teimlwch fi, canys nid oes gan yspryd gnawd ac esgyrn, fel y gwelwch fod genyffi." Ac yn y natur ddynol, efe a esgynodd oddiar fynydd yr Olewydd i'r gogoniant, ac y mae yn eistedd yn ein natur ni, yn nghanol yr orsedd fainc, mewn parch ac anrhydedd; fel yn enw Iesu, y plygai pob glin.

Yn drydydd. Yr angenrheidrwydd o'i fod yn IMMANUEL, DUW-DDYN. Gallasai, fel y dywedodd un athraw parchedig, wneuthur abwydyn yn angel a'i air; ond gwneuthur pechadur yn sant, nis gallasai heb ddyfod yn IMMANUEL.

Nid oedd un angenrheidrwydd na gorfodiad ar Grist i gymeryd atto ein natur ni, oddieithr y gorfodiad a roddes efe arno ei hun, o'i ras a'i gariad mewn cyfammod, agyda golwg ar ddyfod yn Fachnïydd, ac yn Brynwr i'w eglwys; ac wedi iddo o'i ewyllys da, a'i ras annhraethol, gymeryd arno ei hun ddwyn cospedigaeth ei bobl (mewn rhagolwg ar eu cwymp) yn nghyd a dwyn cyfiawnder tragywyddol i mewn; gyda golwg ar hyn,

meddaf, Onid oedd raid i Grist ddioddef y

pethau hyn, a chymeryd arno ein natur ni?

Yr oedd angenrheidrwydd iddo fod yn ddyn, 1, Fel y byddai yn gyfathrachwr ac yn berthynas i ni, a chanddo hawl i'n gwa

redu, &c.

6. Yr oedd yn rhaid iddo, nid yn unig fod yn ddyn gwirioneddot; ond hefyd yn ddyn dibechod, fel y gallai ei aberthu ei hun yn aberth difai i Dduw; ac y byddai yn Eiriolwr addas drosom ui.

Ac nid yn unig yr oedd yn rhaid i Grist fod yn ddyn, ond yn Dduw hefyd, 1. Fel y heddwch, a myned i gyfammod âg ef, yr gallai nesâu at Dduw yn nghylch ammodau hyn nis gallasai dyn meidrol byth ei gyf

[merged small][merged small][ocr errors]

3. Yr oedd yn rheidiol i'r Cyfryngwr a'r Pryniawdwr fod yn Dduw, fel y byddai yn addas i ymddiried ynddo am heddwch, maddeuant, ac iachawdwriaeth, yr hyn, pe na

byddai ond dyn yn unig, a fyddai yn bechod

dirfawr; oblegyd, Melldigedig yw y gwr a

hydero mewn dyn, ac a wnelo gnawd yn Dduw ac yn ddyn hefyd; etto, nid yw ddau, fraich iddo. Ond y mae ein Iesu ni yn ond un person anfeidrol, yn wrthddrych

2. Fel y gwnelid iawn a chymmod dros addas i ymddiried a chredu ynddo, a thrwy bechod yn y natur a bechodd.

3. Yr oedd yn rheidiol iddo fod yn un a allai roddi ufudd-dod i'r gyfraith a droseddwyd gan ddyn. Fel Duw yr oedd uwchlaw rhoddi ufudd-dod i'r gyfraith ond gan ei

fod wedi ei wneuthur o wraig a than y ddeddf, yr oedd efe yn Brynwr addas i'r rhai bedd dan y ddeddf.

gredu, gael bywyd tragywyddol yn ei enw ef.

Yma y daeth amryw blygion doethineb, neu berffeithderau doethineb a gras i'r amlwg, yn newisiad a gosodiad y Person anfeidrol hwn yn Gyfryngwr rhwng Duw â dynion. E. ROBERTS.

Dinbych.

FY NHEIMLADAU TUAG AT FY
MRODYR A'M CHWIORYDD YN

YR EGLWYS.

1. Byddaf bob amser yn teimlo hyfrydwch weled y naill neu'r llall o honynt, neu ryw rai a fo yn agos attynt.

2. Byddaf yn ei theimlo yn ffafr iddynt

ymweled a mi.

3. Byddaf yn teimlo hyfrydwch wrth wneyd unrhyw wasanaeth iddynt a fyddo yn fy ngallu.

4. Byddaf yn teimlo dymuniad iddynt gael eu parchu gan ereill, yn enwedigol eu huwchafiaid.

5. Byddaf yn teimlo llawenydd wrth glywed ereill yn siarad yn barchus am danynt.

6. Byddaf yn ei theimlo megis sarhad imi fy hun glywed neb yn dywedyd gair isel am danynt.

traeth. Y corwynt dinystriol a ddechreuodd yn y prydnawn, ac yn raddol fe gynnyddodd mewn cynddeiriogrwydd, nes y siglwyd y tŷ, a darn o hono a syrthiodd; y teulu a symudent o un ystafell i un arall, oblegyd yr ystafellau a syrthient y naill ar ol y llall; hyd nad oedd ond un yn unig yn aros heb ei chymeryd ymaith gan y rhuthrwynt dychrynllyd. Yn ofni rhag y byddai yr ystafell hono yn feddrod iddynt yn fuan, y foneddiges a rwymodd ei hunig blentyn ar ei chefn, a chychwynodd, a chaethes gyd a hi, ac aethant tan ymlusgo yn araf tu a gwreiddyn rhyw hen bren, yr hwn a gofient ei fod wrth draed serth-allt fechan gysgodol. Gyd a mawr ymdrech cyrhaeddasant yno, ac yno yr arosasant yr holl nos echrysol hono. Er

nad oeddynt ond prin 200 o lathenau oddiwrth y fan yr oedd eu tŷ yn sefyll, etto, cymmaint oedd y galanastra a wnaethpwyd

yn ystod y nos, fel na wyddent pa le yr oeddynt; oblegyd yr oedd y dref islaw idd. ynt wedi ei dinystrio yn hollol, a'r môr yu gorchuddio ei sylfaen; llawer o longau oedd

7. Byddaf yn teimlo dymuniad ar iddynt gael gweled eu plant, a rhai agos at eu medd. yliau gwedi eu sefydlu yn y byd, ac yn ymddwyn er eu boddlonrwydd. 8. Byddaf yn teimlo diolchgarwch gostynt wedi eu chwythu yn ddarnau ar hyd yngedig iddynt, am ran yn eu gweddiau, ac am eu cyngor da, neu eu cerydd addfwyn. 9. Byddaf yn teimlo dymuniad ar i'w heiníoes fod yn hir, defnyddiol, a dedwydd. 10. Byddaf yn teimlo awydd i weddio am i'w bywyd fod yn ddysglaer fel cristionogion, ac i'w diwedd fod yn dangnefedd.

MAIR.

EGLURHADAETH YSGRYTHYROL.

Esay 32. 2. A gwr fydd megis yn ymguddfa

wyneb y dyffryn, lle y buasai planfeydd heirddion y dydd o'r blaen; ac nid oedd dernyn o'u tŷ i ei weled yn y man y safasai; hyd yn nod y defnyddiau oeddynt wedi eu chwythu ar hyd wyneb y wlad.

Wrth feddwl am yr olygfa arswydol hon, O! mor werthfawr oedd "ymguddfa rhag y gwynt, a lloches rhag y dymhestl;" y fath hyfrydwch a brofasant, a'r fath ddiolchgarwch a snnynodd ynddynt wrth gyrhaedd y lloches.-Tract Magazine.

rhag y gwynt, ac yn lloches rhag y dymhestl. Esay 32, 2. A gwr fydd-megis afonydd o

Boneddiges o'r India Orllewinol, a adroddai hanes cyffrous am alanasdra arswydus a wnaethpwyd trwy y corwynt yn y wlad hono, yr hyn a'n cynnorthwya i ganfod grym a phriodoldeb y gydmariaeth uchod.

Ei thy a safai ar ochr bryn isel, ychydig oddiwrth y mor; tref fechan a elwid St. Maryle-Man a orweddai rhwng troed y bryn a'r

ddyfroedd mewn sychdir.

Yr ysgrifenydd a welodd gwmni o deith. wyr yn croesi diffeithwch tywodog gan milldir o ffordd, heb ganddynt ddyferyn o ddwfr; nid oedd aderyn nac anifail i eu gweled yr holl ffordd, oddieithr y rhai oedd yn canlyn y teithwyr; dystawrwydd pruddaidd oedd ar bob llaw iddynt,

Pan y gallai rhai o'r teithwyr lluddedig | wneir yma am wragedd y diaconiaid, yn siarad, dwfr fyddai testyn eu hymddiddan: gamgyfieithiad, ac mai cyfeirio y mae yr llawer gwaith yr edrychasant yn hiraethlon ymadrodd yn y iaith wreiddiol, at ryw radd am ben draw y diffeithwch llwm, ond hir yr o swyddogion benywaidd oeddynt yn y brif edrychasant yn ofer. Gruddfanau yr anif- eglwys gynt. "Rhaid i'r gwragedd yr un eiliaid a'r dynion oedd yr unig beroriaeth a modd." Gan fod arferion y Groegiaid a'r glywid am amser maith. Ond o'r diwedd Rhufeiniaid, ac yn enwedig yr Asiaid, yn clywid y floedd hyfrydawl "dwfr ! dwfr !" gyfryw na oddefent i feibion ymgyfeillachu yr hon yn fuan a seiniwyd ac a adseiniwyd llawer a merched o gymeriad, oddieithr eu gan bob genau a phawb a ruthrasant atto, bod yn berthynasau; peth digon priodol ac yn awyddus yfasant yn helaeth o hono. oedd sefydlu math o gynnorthwywyr benyw. Daethant oll yn greaduriaid newyddion, an- aidd i ymweled a'r rhai ieuainc o'u rhyw ystwythder eu haelodau a anghofiwyd; obleg- eu hunain i'r dyben i'w dysgu, ac egwydd yd y cloff a lamodd fel yr hydd, a thafod y ori pob oedran o honynt yn y grefydd Gristmudan a ganodd, adferwyd bywiogrwydd ionogol. A chan fod yr eglwys y pryd iddynt, ac yr oeddynt yn fuan yn barod i hyny yn cael ei herlid yn dost, a llawer o'i fyned ymlaen ar eu taith.-Tract Magazine. haelodau yn cael eu dyfarnu i ddihoeni mewn carcharau, y mae yn ddiammeu fod y gwragedd sanctaidd hyn yn hynod ddefnyddiol i ymweled a'r Cristionogion caethiwus, i weini arnynt, ac i wneuthur llawer o bethau iddynt na allai neb arall wneuthur yn well. Y cyfryw un yn ol pob tebygolrwydd oedd Phebe, a grybwyllir yn Rhuf. 16, 1. Y cyfryw oeddynt y gweddwon y llefAdwaenwn ddyn a fu yn y cyfryw dir, erir am danynt yn 1 Tim. 5, 2-5. Rhai pan oedd y gwres-fesurydd i fynu hyd 100, o'r cyfryw oedd Euodias a Syntyche, Phil. yr oedd wedi ei amgylchynu gan dywod 4, 2. Clement o Alexandria a gyfrifai y dwfn; holl fwystfilod y diffaethwch oeddynt wedi ffoi i'w llochesau rhag y gwres llosged-«Y mae llawer o orchymynion yn yr ysgweddwon yn mhlith personau eglwysig. ig, a'r caniedyddion adeiniog oeddynt oll yn llechu mewn dystawrwydd o dan y perthi cysgodlawn; nid oedd yno awel o wynt a allai ysgwyd y ddeilen wanaf: yr oedd yr holl greadigaeth fel yn gruddfan, megis pe buasai ei holl fywiogrwydd wedi cwbl ddarfod, Yn y cyfryw amgylchiad am hir amser yn ofer yr edrychai am gysgod rhag y gwres hyd nes o'r diwedd y canfu ddarn o graig anferth yn crogi drosodd, o dan gysgod yr hon y llechodd rhag pelydrau tanbeidiawl haul canolddydd.—Tract Magazine.

Esay 32, 2. A gwr fydd—megis cysgod craig fawr mewn tir sychedig; neu dir a fo yn peri lludded neu flinder, oherwydd fod gwres mawr yr haul yn y parth-ran poeth, yn darostwng yr ysbrydoedd anifeilaidd, ac yn dwyn blinder mawr.

1 Tim. 3, 8, 13. Rhaid i'r diaconiaid yr un ffunud fod yn onest: &c. &c.—Y mae yn rhaid i'w gwragedd yr un modd fod yn onest &c. &c.

Ymddengys i mi fod y crybwylliad a

grythyr i'r rhai sydd wedi eu dewis; rhai yn offeiriaid, ereill yn esgobion, eraill yn ddiaconiaid, ac eraill yn weddwon." Meddylir mai at y diaconesau y cyfeiria Pliny yn ei lythyr nodedig at Trajan, pan y sonia am ddwy fenyw Gristionogaidd, pa rai a roddasai efe ar yr arteithfa, dywed, "Gelwid hwy yn ddiaconesau."

J. A. JAMES.

Caethgludaist Gaethiwed, Salm 68, 18. Collir llawer o rym yr ymadrodd hwn fel ei cymhwysir at esgyniad y Gwaredwr, oddieithr i ni gadw mewn golwg y cyfeiriad pwysfawr sydd ynddo yr hwn y caniateir oedd gan apostol y cenhedloedd mewn golwg

pan y dyfyn-nododd efe y geiriau hyn o eiddo y Salmydd mewn cyfeiriad at ddyrchafiad ei Arglwydd.

Y buddugoliaethwyr gynt, pan y dychwelent adref yn fuddugoliaethus ar eu gelynion, a ymddangosent ger bron y Senedd, a derbynient anrhydedd buddugoliaethwyr.

Wedi hyny y cad-lywydd buddugawl a eisteddai mewn cerbyd harddwych, wedi ei amgylchu gan y milwyr gyd a pha rai yr ennillasai y fuddugoliaeth; felly nesäent at y brif ddinas yn nghanol banllefau cyffredinol o ymffrost a gorfoledd. Yr aur, yr arian, a'r gèmau gwerthfawr a yspeiliasant oddiar y gelyn, a ddygid ganddynt mewn cyd-gordaith. Y dinasoedd a gymerasent, yr afonydd a groesasent, a'r taleithiau a orchfygasent, oeddynt yn cael eu cyhoedd ddangos ganddynt trwy arddangosiadau arwyddlun

[blocks in formation]

ANGAU WEDI EI ORCHFYGU.

O angau! pa le y mae dy golyn? Buddugoliaeth! Buddugoliaeth! Bloeddiwch fy nghyd Gristionogion, fy nghyd filwyr, y rhai ydych yn ymladd yn yr un rhyfel, a'r rhai a raid ryw ddiwrnod frwydro gyd a'r un gelyn. Bloeddiwch chwi angylion cariad-lawn

iol. A'r penaethiaid a gaethiwasent, y bren-y goleuni, chwychwi yn enwedig, swydd pa

inoedd a'r tywysogion a gymerasent yu garcharorion, a lusgent mewn cadwynau wrth olwynion eu cerbydau.

Ond anfeidrol mwy gogoneddus ac arddunawl oedd buddugoliaeth Mab Duw pan yn dwyn y caffaeliaid oddiar y cadarn, a phan yn yspeilio anrhaith y creulon, pan gaethgludodd efe gaethiwed, efe a yspeiliodd dywysogaethau ac awdurdodau gan ymorfoleddu arnynt ar gyhoedd.

G. MITCHEL, M. A.

DETHOLION DUWINYDDOL.

GORPHENWYD.

Y gair effeithiolaf a glywwyd erioed oedd y gair hynodol hwnw o eiddo ein Gwaredwr wrth farw, 66 GORPHENWYD." Yr oedd yr holl greadigaeth fawr i gyd fel yn teimlo ei rym, treiddiodd trwy yr holl wagle ëangfawr, oddiyno ymdreiglodd yr adsain yn mlaen trwy ororau anfesuraidd y wlad ddedwyddawl fry. Ond fel darstain taran fe darawodd ddyfngell ddu yr ysbrydion melldigedig, a sicrhaodd y llengau uffernaidd

rai yw gweini wrth wely angau y saint, i sychu ymaith y chwys gwlith-oer oddiar wynebau yr ymladdwyr ymdrechgar, ac i drosglwyddo eu hysprydoedd i ororau gwynfyd. Adseinied nef a daear gan eich banllefau gorfoleddus. Buddugoliaeth! Buddugoliaeth y gorchfygwr a orchfygwyd; y cawr galluog hwnw, yr hwn am gyhyd o amser a hèriodd fyddinoedd y Duw byw, rhag ofn yr hwn, llawer a fuant dros eu holl fywyd dan gaethiwed, hwn a orchfygwyd-a orchfygwyd gan un yn ein natur ni! aha! angau, pa le y mae dy ddewrder ymffrostiol? Pawb o'r rhai a fuont dystion o'r ymladdfa, a gyhoeddant dy orchfygiad! Tydi frenin y dychryniadau !—deitl gwag! ymffrost wael! Pe na welsem erioed ddim o'th orchestion ond hyn, gallasem chwerthin ar ysgy dwad dy wayw ffon. Pa beth a allai dy holl ddychryniadau lesau i ti yn y fan yma?

ANWYBODAETH.

LAVINGTON.

Mae anwybodaeth wedi bod yn felldith y greadigaeth er ei ddyfodiad i'r byd hyd y foment bresenol: Y mae wedi yspeilio Duw

« FöregåendeFortsätt »