o'i ogoniant a dyn o'i ddiniweidrwydd: y| ANFFYDDIAETH, NEU DDEISTIAETH, mae wedi aberthu egwyddorion duwiol-fryd Gall anffyddiwr fod yn berchen ar synwyr cryf, a dysgeidiaeth fawr, etto yn hyn y mae yn gweithredu fel ynfyd-ddyn, gan ei fod yn cau ei lygaid yn erbyn profiad a gwirion| edd. Gan nad ellir egluro pob peth sydd yn y Bibl, mae yn penderfynu gwadu yr hyn sydd eglur.-Nis gall gyd ddwyn âg anhawsderau mewn crefydd, ac etto mae yn cyd ddwyn yn dawel ag anghysonderau an ffyddiaeth.-Saurin. us i gynhyrfiadau nwydau halogedig, ae wedi sef gwadiad, neu anghrediniaeth o ysbrydolcymeryd faith falch ac uchelfrydig, yn y lleiaeth Ddwyfol yr Hen Destament a'r Newydd. y gweddai bod yr ymostyngiad dwfnaf: y mae wedi tywyllu goleuni disgleiriaf y nef trwy ei ddûwch ei hunan, y mae gwedi gwyrdroi y pethau egluraf a phwysfawrocaf o'u hamcan naturiol. Pa beth ond anwybod aeth, dan yr honiad gwag o ymchwil philosophaidd, sydd yn peri i'r anffyddiwr fod mor hyderus, hyf, beiddgar, ac anniwygiol yn ei anffyddiaeth? y mae y trych-filyn bach yn ei ddyrysu, ac etto, y mae yn rhaid iddo fe allu amgyffred dirgelion y prynedigaeth, cyn y gellir ei ddarbwyllo i gredu y dystiolaeth ffyddlon am dano. Pa beth ond anwybodaeth sydd yn peri i'r Pharisead amwisgo yn ei gyfiawnder ei hun, i sefyll yn ei y dyb ei hun ar dir uwch nac eraill, ac oddiyno edrych i lawr arnynt gyd a dirmyg? Nid yw yn adnabod sancteiddrwydd Duw, na sefyllfa foesol ei galon ei hun. Pa beth ond anwybodaeth sydd wedi trochi y cnawdolddyn mewn cenllifau o aflendid, a throi galluoedd deallawl yn gymysgfa annhrefnus. Anwybodaeth yw mammaeth pob drygioni, ffynnonell pob trueni, marwolaeth y corph a dinystr yr enaid. Cwmwl tywyll, tew, dwysedig ydyw, bob amser yn barod i arllwys ei gynnwys dinystriol ar gynnyrch prydferthaf y greadigaeth: neu gellir ei gydmaru i losg-fryn arswydus, yr hwn sydd yn gwasgaru dychryn a dinystr dros y maesydd hawddgaraf, yn dyfetha ffrwythydd hyfrydaf y tir ffrwythlonaf, ac yn afluneiddio y golygfeydd hyfrydaf i'r golwg dynol. Anwybodaeth a adeiladodd demlau, ac allorau di. rifedi i greaduriaid; ac ar yr un amser a alltudiodd y Creawdwr o lywodraethu ei fyd ei hun. Y mae wedi anfrïo y nef, ac wedi agor pyrth uffern; y mae wedi dwfn halogi pob rhan o'r ddaear, y mae wedi dwyn i mewn drueni mewn bywyd, loesau yn angau, siomedigaeth mewn amser, a damnedigaeth yn nhragwyddoldeb. WOOD. Cyf. BIBLICUS. marw. farw; Darluniaf iaith a sefyllfa anghredadyn yn w.-Yr ydwyf yn marw, a rhaid i mi nid pregethwr, neu lyfr crefyddol, ond angau ei hun sydd yn pregethu i mi yn awr, ac y mae yn rhaid i mi wrando arno. I ba le yr wyf yn myned? Pa beth a ddaw o honof? Pa beth a ddaw o'm henaid? Fy anffyddiaeth a haerai ei fod yn farwol, neu a barai i mi ammeu ei anfarwoldeb; etto yn awr, yr wyf yn teimlo ammheuaeth rhag fy mod wedi cyfeiliorni yn ofnadwy. Gwelaf y nef yn gauedig o'm blaen; a'm pechodau yn gwasgu arnaf fel na feiddiwyf feddwl am gynnyg myned i mewn iddo. Gwelaf uffern, y lle a wawdiais, yn agor dan fy ngwadnau; clywaf ruddfannau dychrynllyd y damnedigion; mae mwg y pydew diwaelod yn tagu fy ngeiriau, ac yn amgau fy meddyliau mewn tywyllwch mygedig. "Y cyfryw, a gwaeth, ydyw profiad anffyddiwr ar wely angau. Dyma lle y terfyna anffyddiaethDyma y daioni a ddeillia o honi-Saurin. Bu rhai anffyddiaid yn gwrthwynebu cristionogaeth ar gyfrif bucheddau anweddus llawer o'i phroffeswyr: ond er ei fod yn wirionedd galarus fod llawer yn bucheddu yn wrthwyneb i'w hegwyddorion pur; etto nid yw hyn yn wrthddadl sylweddol: ond yn hytrach gellir ei defnyddio o blaid gwirionedd cristionogaeth mewn un olygfa, sef, gan fod cynnifer o'r rhai a ymgynghorant eu bod yn gristionogion, yn ymarweddu mór llygr. edig yn mhob oes; diau y buasai wedi suddo | arfau a ddefnyddiwyd gan y gelynion a fuant dan y rhagfarn a godasai hyn yn ei herbyn, oni buasai ei bod yn wirionedd; ac wedi ei sylfaenu ar graig.-Atterbury. Os ymofynwn yn fanol, nyni a ganfyddwn mai ychydig iawn o ddynion gwir ddysgedig a gostyngedig a fuont yn anffyddiaid un amser; ond, lle mae ychydig garpiau o ddysgeidiaeth a chrefydd, a llawer o falchder, y mae y cyfryw mewn perygli gael eu gwenwyno âg anffyddiaeth. Dichon fod y rhan amlaf yn ei arfer fel nodded neu esgus am eu hymarweddiad drygionus; pa fodd bynnag y mae rhai yn anffyddiaid o ddiffyg gwybodaeth grefyddol; o ddiffyg galluoedd neu gyfleusdra i ymgydnabod mwy âg egwyddorion pwysfawr cristionogaeth, maent yn fuan yn cael eu dyrysu gan wrth-ddadleuon cyfrwys yr anghredinwyr, nes eu denu o'r diwedd i ymuno â hwy. Mae llawer rhan o'r Ysgrythyrau yn cael eu gwyrdroi gan bersonau na feddant ar farn; rhai welir yn eithaf cyson gan ddynion deallus; ac nid oes eisiau dim ond gwybodaeth hanesyddol ac anianyddol, mewn trefn i gysoni yr holl ranau a ymddangosant yn anghyson, ac myfi a fuais yn ymddiddan a llawer o ddeistiaid, ac a'u cefais yn y cyffredin yn ddieithr i sefyllfa a defodau yr hen gymeriaid Biblaidd, neu ynte yn anystyriol o'r anghyffelybrwydd dirfawr rhwng moesweddau preswylwyr y gwledydd a'r oesoedd hyny â ni, yn yr oesoedd a'r gwledydd hyn; ac am hyny yr anghredent dystiolaethau yr hanes ysgrythyrol. a ffyrnig yn eu hymosodiadau oesoedd o'r blaen. Byddaf yn ystyried sefyllfa auffydd, iaid yn dra pheryglus; etto, tra y maent yn fyw y mae gobaith am eu dychweliad, ac ni ddylem eu trin mewn gwawd na llid.-- Watson Cynnyrch rhagfarn ydyw anffyddiaeth gan amlaf, ae y mae ei llwyddiant i'w briodoli yn benaf i lygredigaeth y cymeriad moesol gellir profi yn amlwg wrth edrych ar anghredinwyr eu hunain, ac ystyried eu cymeriad cyffredinol, mai ffrwyth naturiol buch. edd afradlon, ac anfoesol ydyw anffyddiaeth, ac nid y canlyniad o fyfyrio yn ddwys neu ymresymu yn llafurus mewn ymchwyl am y gwirionedd; ac yn ol y graddau y byddo moesau yn dirywio, y bydd anffyddiaeth yn cynnyddu. Mae yn ddiammeu fod yr ystyriaeth uchod yn anrhydedd nid bychan i gristionog aeth: ac y mae yn addas sylwi yma, mae ychydig sydd a wnelo anffyddiaeth â rheswm neu ymofyniad, ond mai afiechyd y galon ydyw yn gyffredin, yn hytrach na gwendid yn y deall.-Mr Wilberforce. Un prawf tumewnol cryf, o blaidy Testament Newydd. Mae yn nodedig na ddarfu i un o'r pedwar Efengylwr, yn eu hanesyddiaeth, roddi unrhyw folawd mawr i Crist nac i neb o'i gyf eillion; ac na fwriasant unrhyw ddrygair yn erbyn ei elynion. Ni chanmolir bywyd Crist yn yr Efengyl, ni chwynir am ei angau, ni roir molawd i'w gyfeillion, nac anair i’w elynion; ond adroddir pob peth yn noeth a diaddurn, fel y cymerasant le, gan adael pwy bynnag a ddarlleno, i farnu drostynt eu hun ai yr ysgrifenwyr sanctaidd byth, oni bai en bod dan yr arweiniad gorau, ac yn deimladwy o urddas, mawredd, a gwirionedd eu testyn. Gwreiddyn chwerwedd yw anffyddiaeth sydd yn bygwth ymdanu dros y tir a'i orch-ain; yr hwn ddull o ysgrifenu ni chymerasuddio, ac y mae yn ffynu yn benaf yn mysg mawrion a goludogion y tir; ond fe ymdrechodd Thomas Paine yn ddiweddar, i'w hau yn mysg celfyddydwyr, llafurwyr, a gwerin y wlad; ond mor wir ac i'r Bibl wrthsefyll dysgeidiaeth Porphyry, athrylith Bolingbroke, ffraethder Voltaire, a grym Julian, ni chyll ei fri, o flaen ymosodiadau Paine a'i ddilynwyr, er eu bod wedi blaenllymu hen Ond, er nad oes un hanesiaeth yn y byd mor anichellgar, a chymaint o brawf ymddangosiadol o eirwiredd arni,'ni chydnabydd ir hyn gan ysgrifenwyr anffyddiawl, er eu bod ar yr un pryd yn ymdrechgar i ddwyn allan unrhyw beth a allant gael o unryw han- | fraich i eraill i yfed, a chael eu temtio i yfed yn angymhedrol.- Sylwch hefyd ar y cynghor y mae'r apostol yn ei roddi i'r Corinth. iaid, "Ond edrychwch rhag mewn un modd i'ch rhyddid hwn fod yn dramgwydd i'r rhai sydd weiniaid." esiaeth, yn erbyn y grefydd gristionogol; ac er fod y cyfryw ranau yn dra ammheus, neu yn dyfod oddiwrth awduron salw iawn eu cymeriad, hwy a'u cyhoeddant megys profion anattebawl o blaid anffyddiaeth.-Dr. Macknight. Gan fod cymaint o ddeffröad y dyddiau hyn, a chynifer o gannoedd yn ymrestru yn fyddinoedd clod-fawr yn erbyn y pechod o anghymedroldeb, dylid ymegnio yn ffyddlon, ac arfer pob moddion er ennill pawb yn bleidwyr cymhedroldeb. Mae gweled dynion cymedrol a chrefyddol mewn Tafarndai yn yfed cwrw a gwirod (er nad ydynt yn yfed yn anghymedrol) wedi bod yn fagl a thramgwydd (Stumbling-block) i'r rhai gweiniaid gannoedd o weithiau, nes syrthio ar eu traws i bydew gwarthus medd. wdod ac aflendid. Wrth ystyried yr anrhaethol ddrwg y mae y cwrw a gwirod yn ei wneuthur yn ein teyrnas, yr wyf yn meddwl y dylem ymwadu â hwy yn hollol "Gan gashau hyd yn nod y wisg a halogwyd gan y cnawd." Y mae amryw wedi dechreu cyf. odi yr arferiad o yfed Coffi yn lle y diodydd crybwylledig, ac y maent yn tystiolaethu ei fod yn llawer mwy rhinweddol a maethlon iddynt. Y mae eraill yn arfer yfed cocoa, a dywedir ei bod yn ddiod iachus a dymunol, wedi ei chymysgu ac ychydig lefrith a siwgr coch. Meddyliais gan fod gwirodydd a chwrw, wedi, ac yn bod, yn achlysur i gymaint o feddwdod, annrhefu, a phob math o bechodau, a chan fod cynnifer o filoedd o'n cyd-greaduriaid yn cael eu llithio i hoffi, ac ymlenwi â diod gadarn, y byddai yn dra buddiol yn y dyddiau hyn ymdrechu i gael pawb, hyd y gellid, i wneuthur ymarferiad o ryw ddïodydd iachuslawn, a maethlawn yn y Tafarndai a lleoedd eraill yn lle'r diodydd cryfion Hyderaf y gwelir yr ymarferiad uchod yn sydd mewn arferiad: ac er nad yw yfed ych-fuan yn gyffredinol trwy ein gwlad, ac y ydig gwrw yn bechadurus, nac yn anghyf- bydd ein tafarnwyr yn cael mwy o alwad am reithlon; eto gan ei fod yn achlysur i gymy diodydd diniwed hyn, nac un math o'r aint o filoedd fyned i afael y bwystfil rheibus diodydd sydd mor niweidiol i synhwyrau, o anghymedroldeb, yr wyf yn barnu y bydd- iechyd, cymheriad, a sefyllfa ein cenedl. Pe ai yn ddoethineb i bob dyn cymedrol a byddai i bawb wneuthur prawf o hyn am chrefyddol, a garai weled diwygiad cyffred-ddeu-fis, credwyf y byddai hyny yn ergyd inol oddiwrth y pechod gwarthus a llawruddjog hwn, wneuthur ymattaliad hollol oddi marwol i feddwdod trwy ein gwlad, ac y byddai i'r duw Bacchus gael ei lwyr ddyfetha, wrth gwrw yn gystal a gwirod: er y geill ya'i gladdu yn meddau blys, ac na adgyfodai cymedrol ddweyd nad yw ef yn gwneuthur un niwed iddo ei hun, nac yn yfed ond yr mwy. Bydded i bob Tafarnwr sydd yn caru llwyddiant ei fasnach, ac a garai gael cwmni diddan a thangnefeddus yn ei dŷ, ddarparu digon o Goffi, cocoa, a phethau anghenrheiɖ hyn sydd gymedrol a chyfreithlon; geill hyn fod yn wir, ond ymattaliad er mwyn eraill, gan ddilyn esiampl yr apostol Paul, yr hwn a ddywed, "Pob peth sydd gyfreithiol i'w parotoi yn brydlawn yn ei dŷ. Geill lon imi, ond nid yw pob peth yn lleshau."A thrachefn, efe a ddywed, "Ni fwytâf fi gig byth, rhag imi rwystro fy mrawd." Dywed. wn ninnau yr un modd, Nid yfwn ni gwrw na gwirod byth, rhag ini ddenu, na bod yn werthu y cyfryw ddiod yr un bris a'r cwrw, a chael yr hanner ac ychwaneg o elw. Wyf eich ewyllysiwr da, a charwr cymedroldeb. ANTI-BACCHUS. DYWEDIADAU CYNNWYSFAWR. Mae y Bibl nid yn unig y llyfr henaf, ond hefyd y goreu yn y byd. Dylai cynnwys, dull, dyben, cysondeb, a llwyddiant yr Ys. grythyrau, ynghyd a'u cadwraeth nodedig, cymeriad yr ysgrifenwyr, a chyflawniad eu rhagfynegiadau,ein dysgui gydnabod eu dwyf ol awdurdodiad. Gall anffyddiaid wrthod, anghoelwyr ammheu, a'r penrhydd wawdio; ond ni fu neb etto a ewyllysiai gymeryd y sylfaen ymaith, yn abl dwyn un arall cydradd iddi yn ei lle, ar yr hon y gellid adeiladu meddwl duwiol, gobaith sylweddol, profiad cysurus, sefyllfa ddedwydd, neu ymarweddiad doeth. Trèm ar y byd paganaidd, a golygfa ar ddynolryw yn gyffredinol, a arddangosa pa mor bell yr arweinia goleu natur feibion dynion. Datguddiad yn unig yw y gair sicr, fel y dywedai yr apostol, a da y gwnawn fod yn dal arno fel ar oleuni yn llewyrchu mewn lle tywyll. Gwna tu dalen fechan y tro i gynnwys ein holl weithredoedd dâ, pan na chynnwysa cyfrolau mawrion ein holl weithredoedd drwg. Wilson. Dylem fod yn wyliadwrus ar ddechreuadau pechod. Nid ar unwaith yr aeth neb yn hynod o ddrwg; mae Satan yn rhy gyfrwys i ddychrynu dynion â themtasiynau i bechodau mawrion erchyll ar y cyntaf: ond, os gall efe eu temtio i roddi hebio weddio, i gymeryd enw Duw yn ofer, i yfed, i dyngu, i wrando iaith anniwair, a siarad am gamweddau eraill gyda phleser; efe a ymhyfâ o'r diwedd i'w temtio at bechodau o'r radd dduaf.-Yr un. Nid mwy angenrheidiol yw diwalliad parhaus o ddwfr yn mhoeth-barthau y Dwyrain at faethu llysiau, na dylanwadau gwirionedd dwyfol at gynnal dedwyddwch dynol. Os yw pren wedi ei blanu ar lan afon adfywiol yn dal heb wywo dan boeth belydr yr haul, ac yn ymgynnal mewn ireidd-dra dan dymT morau annymunol, felly y mae y dyn sydd yn derbyn cyflenwadau adnewyddol o ddoethineb grefyddol i'w galon, yn blodeuo mewn dedwyddwch yn nghanol holl amgylchiadau anghyfleus bywyd.—Jebb. Pan welom ein gelynion a'n cyfeillion yn ymlithro o'n blaen i fyd arall, nac anghofiwn ninnau ein bod yn ddeiliaid cyfraith gyffredin marwoldeb, ac y byddwn ni yn fuan mewn brô lle na ddaw newidiad cyflwr i'n rhan byth.-Dr. Johnson. Nid oes dim rhy fach i'r fath greadur bychan a dyn. Drwy fyfyrio ar bethau bychain, y cyrhaeddwn ni y gelfyddyd ardderchog hono, o feddu cyn lleied o drueni, a chymaint o ddedwyddwch ar a ellir.-Yr un. Dyn ieuanc afradlon wrth ganfod hen feudwy yn myned heibio yn droed-noeth, a ddywedai, "Mae eich cyflwr yn druenus "Gwir iawn, hen dad, onid oes fyd arall." yw, fy mab," medd y meudwy, "ond pa beth yw dy gyflwr di os oes?" Ni all un dyn gwympo i bechod gwirfoddol ond y neb sydd wedi ymadael oddiwrth Dduw, a bod yn ddïofal am ddyledswyddau ysbrydol, a'r arferion o foddion gras. Lindsey. Mae ysbryd hanfodol bywyd Cristion yn gynnwysedig yn yr eirchiad byr hwn yn ngweddi yr Arglwydd, "Gwneler dy ewyllys." H. More. Gelwir doethineb Duw, yn amryw ddoethineb; mor amrywiol ac ydyw yn hynodol; amrywiaeth yn yr hynodrwydd, a hynodrwydd yn mhob rhan o'r amrywiaeth. Charnock. Trwy ei wisgo yn ngwisg ei frawd henaf y cafodd Jacob y fendith: felly mae yr holl gredinwyr yn cael eu bendithio. Mather. Rhaid i bechadur fod yn golledig anocheladwy, oddieithr iddo edifarhau, neu rhaid i Dduw newid ei natur. Charnock. Mae Duw yn dyst yn ei hollwybodaeth, fel y byddo yn farnwr yn ei gyfiawnder. Charnock. Iesu Grist yw y daioni penaf, gwybodaeth o hono ef yw y doethineb penaf, a mwynhad o hono yr hyfrydwch uchaf. De Courcy. YR ATHRAW. GWIRIONEDDAU TEILWNG O SYLW ATHRAW ON YR YSGOLION SABBATHAWL. Gall dyn ieuanc mewn blynyddau, fod yn hen mewn oriau, os gwnaeth yn fawr o'i amser. Bacon. O an ei görsedd yn teyrnasu trwy "Gymmru a Lloegr, a'i deiliaid gresynawl" yn eistedd ac yn llonydd" mewn dygn dywyllwch wybodaeth, ar fin colledigaeth; y pryd hyny meddaf, ganed y Dywysoges urddasawl a chlodwiw yr "Ysgol Sabbathawl" yn Nhref sefyllfa resynawl trigolion Brydain, daeth Caerloes (Gloucester;) a phan glywodd am ar ei chalon gymeryd taith yn ei cherbyd i ymweled a hwy, gan gyfranu ei chyfoeth a chyflogi maniinaethod i'w "magu yn addysg Mae y Bibl yn cynnwys darlun o'r nef, ac athrawiaeth yr ARGLWYDD:" ac wrth fyngwir hanes y brif eglwys, rheol buchedd an- ed heibio, hi gofiodd am ardal dlawd y ffaeledig, sylfaen gobaith ausigledig, a ffyn-Llaeth dy bach, ac erbyn heddyw, mae ôl nonell cysur tragywyddol. Mae natur dyn yn sicr o ddwyn llysiau neu chwyn: gan hyny gofaled yn brydlawn am ddyfrhau y naill, a dystrywio y llall. Bacon. Mae dynion dysgedig yn debyg i dywysenau ŷd, pan fyddont yn weigion, maent yn tyfu i fynu, ac yn codi eu penau yn uchel; ond fel y byddont yn llenwi ac yn addfedu, maent yn crymu ac yn gostwng eu penau. Bydd yn fwy gofalus am ras i weddio, na dawn gweddi. Mae yn angenrheidiol goreuro a melysu yr addysgiadau a'r hyfforddiadau moesol a gyflwynir genym i'r ieuenctyd 'dan ein gofal, megis y gwnawn a'r pelenau a'r dognau meddygol, er tynu ymaith eu hannymunol. deb: oblegyd fod mor angenrheidiol cael y ddysgeidiaeth yn ddifyrus, a chael y fedd ygyniaeth yn felus. Nid yw dysgeidiaeth heb grefydd, ddim amgen nag arliw salw. olwynion ei cherbyd bendigaid wedi, ac yn tramwyo trwy bob plwyf o Gymmru o'r braidd. Goddefwch gyfeillion, imi fyned dros y terfyn i'w chlodfori, am iddi erioed syllu arnom a'n cofio yn "ein hisel radd.” bendigedig fyddo y diwrnod y daeth ar dy galŎ! ardderchocaf Dywysoges y taleithiau; on i ymweled a Chymmru! Anrhydeddusach wyt na holl bendefigésau y byd! ïe, pan byddo enwau anrhydeddus gwrolwyr a rhyfelwyr glewion daear, megis Ceasar, Alexander, Brutus, a Napoleon Buonaparte, yn cael eu sathru yn y llwch, a'u hanghofio; bydd dy enw di byth mewn coffadwriaeth yn mreninllys y nef, ac yn argraffedig yn nghof-lyfr teyrnas y Brenin Iesu! 66 Athrawon ac athrawesau serchawg," mae i mi air a chwi" oddiwrth eich meistres serchogawl, yr YSGOL SABBATHAWL;" yr hon a ddymuna arnoch barhau yn UFUDD A FFYDDLAWN, yn eich gwasanaeth ardderchawg o addysgu ei phlant yn mreint-len (charter) teyrnas nef. Mae yn anmhosibl fod yn ufudd a ffyddlawn yn y gwaith, heb yn gyntaf ei chyfrif yn fraint o gael bod gyd a'r gwaith. Mae bod yn Athraw neu yn Athrawes yn yr Ysgol, Sabbathawl yn fwy braint na bod yn freninoedd daear, ac amberawdwyr y byd. Ie, daw amser, pan bydd pendefigion a phendefigesau, breninoedd ac amherawdwyr yn plygu eu penau coronawg, gan ddisgyn oddiar eu gorseddfeinciau ifori mewn gostyngeiddrwydd i'r llwch, gan ei chyfrif yn ARAETH A DRADDODWYD MEWN anrhydedd a braint gael cyd-gymdeithasu á CYFARFOD ATHRAWON. Y Bendifiges glodwiw yr Ysgol Sabbathawl a ddymuna hysbysu i bwy bynag a ewyllysio ddyfod yn was neu yn forwyn (athraw neu athrawes) iddi, y bydd yn ofynol iddynt fod 'yn feddiannol ar UFUDD DOD A FFYDDLONDEB, Pan oedd holl chwareuyddiaethau ynfyd plant y nos mewn dyfal ymarferiad, pan oedd eglwys Rhufain yn ymffrostio yn ei harwydd air (motto) melldigedig a chyfeiliorius; ie, pan oedd duwies anwybodaeth ar chwi! Gan ei bod yn fraint cael bod gyd ar |