Catalogus van de bibliotheek der stad Amsterdam. Gedeelte 6

The English Dance of Death, from the designs of Thomas Rowlandson, with metrical illustrations, by the author of | Doctor Syntax". Pallida Mors aquo pulsat pede pauperum tabernas | Regumque turres. Hor. Lib. I. Od. 4. | - With equal Pace, impartial Fate | Knocks at the Palace, as the Cottage Gate. Vol. I. | London: | printed by J. Diggens, St. Ann's Lane; | Published at R. Ackermann's Repository of Arts, 101, Strand; and to be had of | All the Book and Print-sellers in the United Kingdom. 1815. | roy. 8o. (XII) +(296) blzz.

The [...] Vol. II. | [..........] | 1816. | roy. 8o. (6) + (300) blzz. Met 72 gekleurde karikatuurplaten, benevens titelplaat en gegraveerden titel *) vóór Dl. I.

Douce (1833), p. 156, No. X. Massm., S. 60, No. E 1. Langlois, I, p. 369, No. 14.

Deaths Doings: Consisting of numerous | Original Compositions, in Verse and Prose, the friendly Contributions of various Writers; | principally intended as Illustrations of Thirty copper-plates, designed and etched by R. Dagley, | Author of Select Gems from the Antique" &c. | Second Edition, with considerable additions. | London: J. Andrews, 167. New Bond Street; and W. Cole, 10, Newgate Street. | 1827. | 2 dln. 8o. XVI (met inbegrip van den gegraveerden titel) + (2) + 6 + (2) 466 blzz.

Zóó luidt de algemeene typographische titel. Behalve dezen heeft het boek echter nog den volgenden gegraveerden algemeenen titel: Death's Doings; | Consisting of numerous Original Compositions in Prose and Verse, | The friendly Contributions of various Writers; | principally intended as | Illustrations of thirty Plates, Designed and Etched By R. Dagley, | Author of "Select Gems from the Antique" &c. | "Ay, Ay! quò he, an shook his head, | "It's e'en a lang, lang time indeed Sin I began to nick the thread, "An' choke the breath: Folk mann to something for their bread, "An' so maun Death. Sax thousand years are near hand fled | Sin I was to the butching bred, Au' mony a scheme in vain's been laid, "To stap or scar me;" | Burns. The second edition, with considerable additions | [] †) | London: J. Andrews, 167. New Bond Street. |

Ten einde het boek in 2 deelen te kunnen binden, zijn tusschen blz. 224 en 225 een zoogenaamde Fransche titel (Death's Doings), een gegraveerde en een typographische titel gevoegd. De gegraveerde titel is gelijk aan den zoo even medegedeelden, doch met de volgende veranderingen: a. het vers van Burns is vervangen door het volgende van Hood: "But God forbid that a thief should die, Without his share of the laws! So I nimbly whipt my tackle out, | And soon tied up his claws, I was judge, myself, and jury, and all And solemnly tried the cause." Hood. en b. het vignet, waarboven Vol. II., stelt voor: "The last of the Graceless." In den typographischen titel vormen de ingevoegde woorden Vol. II, boven Second

*) The English | Dance of Death | [ Pallida Mors æquo pulsat pede pauperum tabernas, Regumque turres. Hor. Lib. I. Od. 4. | Vol. 1. | London, Published March 1 1816, by R. Ackermann, 101, Strand.

†) Voorstellende: „The last of the Graces".

edition eenen bijzonderen regel, terwijl hij voor het overige geheel gelijk is aan den hierboven medegedeelden algemeenen typographischen titel.

De eerste der 30 platen, voorstellende Death preaching naar Adr. van der Venne, is als titel plaat voorop geplaatst.

Douce (1833), p. 157, No. XI. Massm., S. 60, No. F 2. Langlois, I, p. 370, N. 16.

Du Bürger und du Bauersmann,
Schaut recht Euch diese Blätter an!
Da seht Ihr nackt und ohne Kleid
Ein ernstes Bild aus ernster Zeit.
Wohl kommt so mancher zu Euch her

Als ob's ein neuer Heiland wär',
Und spricht von Macht und Herrlichkeit
Die er für Alle hat bereit ;

Ihr glaubt es ihm, weil's Euch gefällt.
Schaut her, wie es damit bestellt.

Sechste Auflage. | Preis 15 Neugroschen. | Leipzig, Verlag von Bernhard Schlicke. | London, David Nutt. | [1848.] fol. obl. (8) bll.

Bevat 6 platen. Vgl. Langlois, I, p. 371, No. 20.

Noch ein Todtentanz. | Sechs Blätter | mit erklärendem Text. | Ausgeführt in der Kunstanstalt der Verlagshandlung. Freiheit, Gleichheit und Brudersinn, Du Pöbelwahn, fahr hin, fahr' hin!" | Solch' Wort tönt von der Fürsten Mund, | Und eilig schliessen sie den Bund. | Nur Ein Genoss noch ihnen fehlt, | Der ihren Muth und Willen stählt, Der, was ihr Sinn beschlossen hat, Auch rasch vollführt durch rasche That. | Sie finden ihn nach kurzer Wahl: Sein Antlitz ist gar wüst und fahl, | Sein Arm ein dürrer Knochenarm, | Ihm schlägt kein Herz im Busen warm, | Ihm rührt kein Leid des Volks, kein Fleh'n, | Ihm hat noch Keiner lachen seh'n, Ihm schwellt kein Freiheitsdrang die Brust, Er kennt nicht Schmerz, er kennt nicht Lust, | Er ist's, der sich von je vereint | Der Despotie als treuer Freund, | Er ist der Menschheit Urdespot - Es ist der Sensenmann, der Tod. Preis 54 Kr. rh. = 15 Slbgr. | Druck der Dr. C. Wolf'schen Buchdruckerei. | [1848.] fol. oblong. (8) bll.

Achteraan: Verlag van Emil Roller in München. Ook deze Doodendans heeft betrekking op de politieke gebeurtenissen van het jaar 1848 in Duitschland. Noch ein Todtentanz. | [...] | Zweite Auflage. | [...] | Verlag von Emil Roller in München, Druck der Dr. C. Wolf'schen Buchdruckerei. [1849?] fol. oblong (8) bll.

Bevat 25 platen met daaronder gedrukte bijschriften. — Langlois. I, p. 371, No. 21.

Todtentanz

in Bildern und Sprüchen | von Franz Pocci | [**] | München, | E. A. Fleischmann's Buchhandlung. August Robsold. [1863.] 4o. (2) + 12 bll.

Bevat 12 houtsneden door H. Rühling, met gedrukte bijschriften.

Die Arbeit des Todes, ein Todtentanz von | Ferdinand Barth. München. | Verlag von Braun & Schneider.

[1867.] 4o.

28 bladen in een omslag met bovenstaanden titel. De eigenlijke voorstellingen van den Doodendans in houtsneden, met gedrukte bijschriften in poëzy, komen op 25 van 1 tot 24 genommerde bladen voor (het laatste blad is ongenommerd). Het eerste niet genommerde der 28 bladen is titelplaat, het tweede bevat eene gedrukte inleiding in poëzy en het derde stelt den teekenaar en dichter voor, gezeten tegenover den Dood, met cenige attributen en daaronder een achtregelig vers.

c. Doodendans Alphabeth.

Hans Holbein's | Initial-Buchstaben | mit dem Todtentanz. | Nach Hans Lutzelburger's Original-Holzschnitten im Dresdner Kabinet zum ersten Mal treu copirt | von Heinrich Loedel. Mit erläuternden Denkversen und einer geschichtlichen Abhandlung über die Todtentänze | von | Dr. Adolf Ellissen. Der Reinertrag ist für die deutsche Kriegsflotte bestimmt. Göttingen im Verlag der Dieterichschen Buchhandlung. | 1849. | kl. 80. (132) blzz. met inbegrip van de titelplaat.

mit

Holbenii pictoris Alphabetum Mortis. | Des Malers Hans Holbein Todtentanz-Alphabet, vollständig in 24 Holzschnitten nach dem | Dresdener Originale zum ersten Male | nachgebildet von H. Lödel in Göttingen, mit Randzeichnungen vom Maler Georg Osterwald, und beigegebenen Sprüchen aus der | h. Schrift und der Kirchenvätern | herausgegeben. Köln, Bonn und Brüssel, bei J. M. Heberle (H. Lempertz & Comp.) | 1849. | Typographie von J. S. Steven. | kl. 8o. (16) bll.

De Initialen zijn door Lödel gesneden; de randversieringen zijn overgenomen uit de Heures van Simon Vostre en gegraveerd door Léon le Maire.

d. Voorstellingen uit het Oude Testament.

De houtsneden zijn door John en Mary Byfield gecopiëerd naar eene der 3 uitgaven van Lyon 1547. Van de 94 houtsneden der oorspronkelijke uitgave zijn de vier eerste (ook in den Doodendans voorkomende) hier weggelaten. Met inleiding door T. F. D(ibdin), niet door Douce, zoo als Massmann, Literatur der Todtentänze, S. 73 No. B 1 en elders opgeeft. Zie ook Brunet, Manuel, t. V. p. 253. Met Engelschen, Latijnschen, Franschen, Italiaanschen en Spaanschen tekst der bijbelverzen, waarop de houtsneden betrekking hebben. Hans Holbeins | Altes Testament in funfzig Holzschnitten getreu nach den Originalen copirt.

Herausgegeben

von

Hugo Bürkner.

Mit einer Einleitung

von

D. F. Sotzmann.

Leipzig, Georg Wigands Verlag. 1850. kl. 40, 20 blzz. + (50) bll. (Sign.. [33]--- [154]).

Bij deze uitgave is gevolgd die van Lyon 1547c (vgl. het hiernavolgende werk, blz. 85).

Van de 94 oorspronkelijke voorstellingen zijn in deze uitgave slechts 50 gecopiëerd. Elke plaat heeft bovenaan het oorspronkelijke Fransche vers van Gilles Corrozet, onderaan eene Duitsche vertaling van den bijbeltekst, waarop de houtsnede betrekking heeft.

Aangekocht op de auctie Reichelt, 6 Maart 1872 (Catalogus No. 990).

Dit werk bestaat uit twee afdeelingen. De eerste bevat van bl. (3) (54) de reproductie van Holbeins Icones Historiarum Veteris Testamenti, naar de uitgave Lyon 1547 b *). De hierop volgende afdeeling voert tot titel: Holbein's Historical Figures of the Old Testament. | Edited by | Henry Green, M. A. With an introduction | On Pictorial Art in Illustration of the Pible Histories, and Woltmann's Especial Remarks on Holbein's Figures. Also, forty-eight illustrative photo-lith plates, Account of their Sources. | Published etc.

And some

*) Zie over de drie verschillende drukken van Lyon 1547 de tweede afdeeling van het hier genoemde werk, blz. 85 en 86.

C. DOODENDANSEN TE BAZEL EN ELDERS.

Todten-Tantz, wie derselbe in der löblichen und weit-berühmten Stadt Basel, | Als ein Spiegel Menschlicher Be- | schaffenheit, gantz künstlich ge- | mahlet und zusehen ist. | Mit beygefügten, aus H. Schrifft und denen alten Kirchen-Lehrern gezogenen Erin- | nerungen, vom Todt, Aufferstehung, jüngsten Gericht, Verdammnüss der Gottlosen, und dem ewigen Leben. Nach dem Original in Kupffer gebracht, von | Matth. Merian sel. Franckfurt am Mayn, 1725. | Bey Joh.. B. Andreä und H. Hort. | 40. 198 blzz. + (1) bl.

〃

Blz. 1: gedrukte titel, binnen eenen gegraveerden rand, bestaande uit 4 zinne-
beeldige voorstellingen van den Dood, waarvan de onderste twee dooden te
paard voorstelt, die tegen elkander strijden (vgl. Massm., Literatur der Todten-
tänze, S. 75. Note 2). Blz. 3--21: Vorrede an den Christlichen Leser",
door M. Merian (van 1649). Blz. 22-33: Beschrijving van Bazel, door
Aeneas Sylvius Piccolomini. Blz. 34: Warnung Esaiä" enz. Blz. 35—118:
de op de recto-zijde gedrukte platen I-XLII van den Doodendans, zoo als
die door Peignot, Recherches, p. 26 en 42 beschreven zijn, met Duitsche op-
en onderschriften. Op de eerste plaat staat: M: Merian fecit. Met uitzondering
van de blzz. 36 en 118 *) zijn de verso-zijden onbedrukt. Blz. 119–120:
de Latijnsche inscriptiën betreffende de restauratiën van den Groot-Bazeler
Doodendans, in de jaren 1568 en 1616 (vgl. Massm., die Baseler Todtentänze,
S. 49 volg.). Blz. 121-124: Gedicht "Betrachtung der Sterblichkeit" etc.
Blz. 125: Plaat, voorstellende een Doodshoofd met opengeslagen Bijbel enz.;
boven: "Memento mori", beneden: "Finit coronat opus" (zie Massm., Litera-
tur etc. S. 76 bij de beschrijving der uitgave 1649). Blz. 126-168: "Erin-
nerungen von der Menschlichen Sterblichkeit" etc. Blz. 169-184: "S. Cecilii
Cypriani Predigt" etc. Blz. 184-198: "D. Johannis Chrysostomi... Ser-
mon" etc. Blz. 198: "Beschluss", achtregelig vers, beginnende: "Der Pfau
stoltzirt und prangt zur Stund" etc. Er volgt nu nog op een afzonderlijk blad
de plaat, door Peignot a. w. blz. 44 onder No. XLIII beschreven, namelijk
het borstbeeld eens met eene muts gedekten mans; keert men de teekening
om, dan ziet men een doodshoofd. Zoowel boven als beneden twee bijbelverzen
in 't Latijn en in 't Hoogduitsch.
Zoowel uit het jaartal en de verdeeling der regels op den titel, als uit het getal
der platen (44) en uit de hier voorkomende beschrijving blijkt, dat de uitgave,
door Massmann in zijne Literatur der Todtentänze, S. 78, No. 8, als die van
het jaar 1725 beschreven, eene gansch andere is. Trouwens, Massmann zelf be-
twijfelt de juistheid zijner opgave, door achter 1725 in parenthesi en met een
vraagteeken het jaartal 1750 te plaatsen.

De platen (ook die van den titel) zijn zeer fraai gekleurd. Hieromtrent schrijft
wijlen de Heer Reichelt in de geschrevene lijst van de Doodendans-literatuur,
die hij bezat, het volgende: "De platen van dit Exemplaar zijn allen volgens de
origineelen gekleurd door Emanuel Büchel in 1730, zoo als zijne handteekening
op het titelblad bewijst" (vgl. Catalogus Kist, No. 1186). Hoewel wij de moge-
lijkheid niet willen betwisten, dat Büchel in 1730 (toen 25 of 26 jaren oud) dit
exemplaar gekleurd hebbe, kunnen we nogtans aan de bedoelde handteekening"
geene bewijskracht toekennen. De hier bedoelde op den titel voorkomende

*) Blz. 36 met een zesregelig gedicht: „, Welch haben andere Bericht fein" etc.; blz. 118 met een gedicht van 6 vierregelige coupletten: „Das die wir sonsten solten seyn" etc., gevolgd door het versje: „Mit stiller Stund, gehn wir zu Grund".

« Föregående Fortsätt »

Böcker