Fulgore insolito! ruit undique lucidus imber, Flagrantesque hyemes; crepitantia sidera passim Scintillant, totoque pluunt incendia cœlo. Nec minus in terris Vulcanus mille figuras Induit, ignivomasque feras, et fulgida monstra, Terribiles visu formas! hic membra Leonis Hispida mentitur, tortisque comantia flammis Colla quatit, rutilasque jubas; hic lubricus Anguem Ludit, subsiliens, et multo sibilat igne.
Lætitiam ingentem atque effusa hæc gaudia civis Jam tandem securus agit, positoque timore Exercet ventos, classemque per ultima mundi Impune educit, pelagoque licentius errat: Seu constricta gelu, mediisque horrentia Cancri Mensibus arva videt; seu turgida malit olenti Tendere vela noto, qua thurea flamina miscet Æolus, et placidis perfundit odoribus auras.
Vos animæ illustres heroum, umbræque recentes, Quarum trunca jacent et adhuc stillantia crudis Corpora vulneribus, quibus hæc optabilis orbi Parta quies, nondum Nassovo abducite vestro Fida satellitia, at solitis stipate catervis Ductorem, et tenues circum diffundite turmas. Tuque Maria, tuos non unquam oblita Britannos, O Diva, O patiens magnum expectare maritum, Ne terris Dominum invideas, quanquam amplius illum Detineant, longamque agitent sub vindice pacem.
QUA penetrat fossor terræ cæca antra, metallo Fœcunda informi, rudibusque nitentia venis; Dum stupet occultas gazas, nummosque futuros, Eruit argenti latices, nitidumque liquorem; Qui nullo effusus prodit vestigia tractu, Nec terram signo revolubilis imprimit udo,
Sed fractus sparsim in globulos formam usque rotundam Servat, et in teretes lapsans se colligit orbes. Incertum qua sit natura, an negligat ultra Perficier, jubar et maturus inutile temnat;
An potius solis vis imperfecta relinquat Argentum male coctum, divitiasque fluentes: Quicquid erit, magno se jactat nobilis usu; Nec Deus effulsit magis aspectabilis olim, Cum Danaen flavo circum pretiosus amictu Ambiit, et, gratam suadente libidine formam, Depluit irriguo liquefactum Numen in Auro.
Quin age, sume tubum fragilem, cui densior aër Exclusus; fundo vitri subsidat in imo Argenti stagnum; ut pluvia impendente metallum Mobile descendat, vel contra, ubi postulat æstus, Prodeat hinc liquor emergens, et rursus inane Occupet ascensu, tubulumque excurrat in omnem. Jam cœli faciem tempestatesque futuras
Conscia lympha monet, brumamque et frigora narrat. Nam quoties liquor insurgit, vitreoque canali Sublatum nequeunt ripe cohibere priores; Tum lætos sperare dies licet, arva fatentur Estatem, et large diffuso lumine rident. Sin sese immodicum attollens Argenteus humor, Et nimium oppressus, contendat ad ardua vitri, Jam sitiunt herbæ, jam succos flamma feraces Excoquit, et languent consumto prata virore. Cum vero tenues nebulas spiracula terræ Fundunt, et madidi fluitant super æquora fumi, Pabula venturæ pluviæ; tum fusile pondus Inferiora petit; nec certior Ardea cœlos Indicat humentes, medias quando ætheris oras Tranando, crassa fruitur sublimius aura, Discutit et madidis rorantia nubila pennis. Nunc guttæ agglomerant, dispersas frigora stipant Particulas, rarusque in nimbum cogitur humor: Prata virent, segetem fœcundis imbribus æther Irrigat, et bibulæ radici alimenta ministrat. Quin ubi plus æquo descendens uda metalli
Fundum amat, impatiens pluviæ, metuensque procellam, Agricolæ caveant; non hoc impune colonus Aspicit; ostendet mox foeta vaporibus aura Collectas hyemės, tempestatemque sonoram. At licet Argentum mole incumbente levatum Subsidat, penitusque imo se condat in alveo, Cætera quæque tument; eversis flumina ripis
Expatiata ruunt, spumantibus æstuat undis Diluvium, rapidique effusa licentia ponti.
Nulla tacet secreta poli mirabile vitrum, Quin varios cœli vultus et tempora prodit. Ante refert, quando tenui velamine tutus Incedes, quando sperabis frigidus ignem.
Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila cœli Dirumpunt, obscura diem, pluviasque minantur; Machina si neget, et sudum promittat apertum, Audax carpat iter nimbo pendente viator; Nec metuens imbrem, poscentes Messor aristas Prosternat: terræ jam bruma incumbit inermis, Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque paratos.
PRÆLIUM INTER PYGMÆOS ET GRUES
PENNATAS acies, et lamentabile bellum
Pygmeadum refero: parvas tu, Musa, cohortes Instrue; tu gladios, mortemque minantia rostra, Offensosque Grues, indignantesque pusillam
Militiam celebra; volucrumque hominumque tumultus. Heroum ingentes animos et tristia bella Pieridum labor exhausit, versuque sonoro Jussit et æterna numerorum assurgere pompa: Quis lectos Graium juvenes, et torva tuentem Thesea, quis pedibus velocem ignorat Achillem? Quem dura Æneæ certamina, quem GULIELMI Gesta latent? fratres Thebani, et flebile fatum Pompeii quem non delassavere legentem?
Primus ego intactas acies, gracilemque tubarum Carmine depingam sonitum, nova castra secutus; Exiguosque canam pugiles, Gruibusque malignos Heroas, nigrisque ruentem è nubibus hostem.
Qua solis tepet ortu, primitiisque diei India læta rubet, medium inter inhospita saxa (Per placidam vallem, et paucis accessa vireta)
Pygmæum quondam steterat, dum fata sinebant, Imperium. Hic varias vitam excoluere per artes Seduli, et assiduo fervebant arva popello. Nunc si quis dura evadat per saxa viator, Desertosque lares, et valles ossibus albas Exiguis videt, et vestigia parva stupescit. Desolata tenet victrix impune volucris Regna, et securo crepitat Grus improba nido. Non sic, dum multos stetit insuperabilis annos Parvula progenies; tum, si quis cominus ales Congredi, et immixtæ auderet se credere pugnæ, Miles atrox aderat, sumptisque feroculus armis Sternit humi volucrem moribundam, humerisque reportat Ingentem prædam; cæsoque epulatur in hoste. Sæpe improvisas mactabat, sæpe juvabat
Diripere aut nidum, aut ulcisci in prole parentem. Nempe larem quoties multa construxerat arte, Aut uteri posuisset onus, volucremque futuram; Continuo vultu spirans immane minaci Omnia vastaret miles, fœtusque necaret Immeritos, vitamque abrumperet imperfectam, Cum tepido nondum maturuit hostis in ovo.
Hinc causæ irarum, bella hinc, fatalia bella, Atque acies letho intentæ, volucrumque virumque Commissæ strages, confusaque mortis imago. Non tantos motus, nec tam memorabile bellum, Mæonius quondam sublimi carmine vates
Lusit; ubi totam strepituque armisque paludem Miscuit hic (visu miserabile!) corpora murum Sparsa jacent juncis transfixa, hic gutture rauco Rana dolet, pedibusque abscisso poplite ternis Reptar humi, solitis nec sese saltibus effert.
Jamque dies Pygmæo aderat, quo tempore cæsi Poenituit fœtus, intactaque maluit ova.
Nam super his accensa graves exarsit in iras
Grus stomachans; omnesque simul, quas Strymonis unda, Aut stagnum Mareotidis, imi aut uda Caystri
Prata tenent, adsunt, Scythicaque excita palude, Et conjurato volucris descendit ab Istro, Stragesque immensas et vulnera cogitat absens, Exacuitque ungues ictum meditata futurum, Et rostrum parat acre, fugæque accommodat alas.
Tantus amor belli, et vindictæ arrecta cupido. Ergo ubi ver nactus proprium, suspensus in alto Aëre concussis exercitus obstrepit alis,
Terræque immensos tractus, semotaque longe Equora despiciunt, Boreamque at nubila tranant Innumeri crebro circum ingens fluctuat æther Flamine, et assiduus miscet cœlum omne tumultus. Nec minor in terris motus, dum bella facessit Impiger, instituitque agmen, firmatque phalangas, Et furit arreptis animosus homuncio telis: Donec turma duas composta excurrat in alas, Ordinibusque frequens, et marte instructa perito. Jamque acies inter medias sese arduus infert Pygmeadum ductor, qui majestate verendus Incessuque gravis reliquos supereminet omnes Mole gigantea, mediamque assurgit in ulnam. Torvior aspectu (hostilis nam insculpserat unguis Ore cicatrices) vultuque ostentat honesta Rostrorum signa, et crudos in pectore morsus. Immortali odio, æternisque exercuit iris Alituum gentem, non illum impune volucris Aut ore, aut pedibus peteret confisus aduncis. Fatalem quoties Gruibus distrinxerat ensem, Truncavitque alas, celerique fugam abstulit hosti! Quot fecit strages! quæ nudis funera pullis Intulit, heu! quoties implevit Strymona fletu!
Jamque procul sonus auditur, piceamque volantum Prospectant nubem bellumque hostesque ferentem. Crebrescit tandem, atque oculis se plurimus offert Ordinibus structus variis exercitus ingens Alituum, motisque eventilat aera pennis. Turba polum replet, specieque immanis obumbrat Agmina Pygmæorum, et densa in nubibus hæret : Nunc densa, at patriis mox reddita rarior oris. Belli ardent studio Pygmæi, et lumine sævo Suspiciunt hostem; nec longum tempus, et ingens Turba Gruum horrifico sese super agmina lapsu Præcipitat gravis, et bellum sperantibus infert : Fit fragor; avulsæ volitant circum aera plumæ. Mox defessa iterum levibus sese eripit alis, Et vires reparata iterum petit impete terras. Armorum pendet fortuna: hic fixa volucris
« FöregåendeFortsätt » |