adenydd, hyd onid aeth eu camrwysg hwynt heibio; ac yn dy ddaionus amser gosodedig a'i dygaist ef yn ol, i eistedd ar orseddfaingc ei Dad; a chyda'r Brenhinol Deulu, a adferaist i ni ein hen Lywodraeth Wledig ac Eglwysig. Am y rhai hyn dy fawr a'th annhraethadwy drugareddau, ni a dalwn i ti ein gostyngeiddiaf ddïolch o eigion ein calonnau; gan attolygu i ti yn wastad barhau dy rasol nodded dros yr holl Frenhinol Deulu, a chaniattâu i'n grasusaf Frenhin GEORGE hir a llwyddiannus Deyrnasiad arnom ni: a ninnau dy bobl a'th foliannwn yn dragywydd, ac a ddatganwn dy foliant o genhedlaeth i genhedlaeth byth; trwy Iesu Grist ein Harglwydd a'n Iachawdwr. dow of thy wings, until their tyranny was overpast; and dis bring him back, in thy good appointed time, to sit upon the throne of his Father; and toge ther with the Royal Family dids restore to us our ancient Government in Church and State. For these thy great and unspeak able mercies we render to the our most humble and unfeigned thanks; beseeching thee, still continue thy gracious protection over the whole Royal Family and to grant to our gracious Sovereign King GEORGE,& long and a happy Reign over us: So we that are thy people will give thee thanks for ever, and will alway be shewing forth thy praise from generation to generation; through Jesus Christ our Lord and Saviour. Amen. AND grant, O Lord, we be seech thee, that the course of this world may be so peace ably ordered by thy governance. that thy Church may joyfully serve thee in all godly quietness; through Jesus Christ our Lord. Amen. The Hymn appointed to be used a Morning Prayer instead of Venite exultemus shall here also be used before the Proper Psalms. Righteous art thou, O Lord, &c. Y DREFN AM BRYDNHAWNOL WEDDI. Yr Emyn osodedig i'w harfer ar y Foreol Weddi, yn lle Venite, exultemus, a arferir yma hefyd o flaen y Psalmau priod. Cyfiawn ydwyt ti, O Arglwydd, &c. Psalmau priod. lxxix, xciv, lxxxv. Proper Psalms. lxxix, xciv, lxxxv. Proper Lessons. The First, Jer. xii. or Dan. ix. to ver. 22. The Second, Hebr. xi. ver. 32. and xii. to ver. 7. ¶ Yn lle'r Colect cyntaf ar y Bryd-¶Instead of the first Collect at Eve nhawnol Weddi, yr arferir y ddau yma sydd nesaf yn canlyn. ing Prayer shall these two which next follow be used. Fendigedig Arglwydd Dduw, yr hwn trwy dy ddoethine yt nid yn unig yn cyfeirio ac trefnu pob peth yn gyssonaf h iawnder dy hun; eithr wyt fyd yn cyflawni dy ewyllys yn cyfryw fodd, nas gallwn ni na ydnabyddom dy fod yn gyfwn yn dy holl ffyrdd, a sanctdd yn dy holl weithredoedd; yni dy bobl bechadurus ydym na yn syrthio i lawr ger dy on di, gan gyffesu mai cyfiawn dd dy farnedigaethau, yn goddi ddynion creulawn, meibion Fall (megis ar y dydd hwn) rochi eu dwylaw y'ngwaed dy nneiniog; o herwydd ein bod edi tynnu yr unrhyw arnom in hunain, trwy ddirfawr a hirarhâus gyffroiadau ein pechodu i'th erbyn. Am ba rai gan ynny yr ŷm ni yma yn ein darstwng ein hunain ger dy fron; an erfyn dy drugaredd er naddeuant am danynt oll, ac i vared dy genedl hon oddiwrth uogrwydd gwaed (yn enwedig wnnw a dywalltwyd y dydd eddyw) ac ymchwel oddiwrthm ni a'n heppil yr holl farndigaethau hynny a haeddasom herwydd ein pechodau. Canattâ hyn er mwyn cwbl-ddigonl haeddedigaethau dy Fab ein Tachawdwr Iesu Grist. Amen. Dduw gwynfydedig, cyfoddefaist (ar gyfenw i heddyw) roddi i fynu dy anwyl Wasanaethwr, ein diweddar oruchaf Frenhin Siarles y Cyntaf, i afreolus gynddeiriogrwydd dynion enwir, i'w ammherchi a'i ddrygu, ac o'r diwedd i'w ladd ganddynt: Er nad allwn synied ar weithred mor ffiaidd, heb ddychryn a syndod; etto yr ym yn ddiolchgaraf yn coffâu rhagoriaethau dy râs, yn disgleirio y pryd hwnnw yn dy Enneiniog; Almighty Lord God, who by thy wisdom not only guidest and orderest all things most suitably to thine own justice; but also performest thy pleasure in such a manner, that we cannot but acknowledge thee to be righteous in all thy ways, and holy in all thy works: We thy sinful people do here fall down before thee, confessing that thy judgements were right, in permitting cruel men, sons of Belial, (as on this day) to imbrue their hands in the blood of thine Anointed; we having drawn down the same upon ourselves, by the great and long provocations of our sins against thee. For which we do therefore here humble ourselves before thee; beseeching thee to deliver this Nation from blood-guiltiness, (that of this day especially,) and to turn from us and our posterity all those judgements, which we by our sins have worthily deserved: Grant this, for the all-sufficient merits of thy Son our Saviour Jesus Christ. A men. BLESSED God, just and who didst permit thy dear Servant, our dread Sovereign King Charles the First, to be (as upon this day) given up to the violent outrages of wicked men, to be despitefully used, and at the last murdered by them: Though we cannot reflect upon so foul an act, but with horror and astonishment; yet do we most gratefully commemorate the glories of thy grace, which then shined forth in thine Anoint yr hwn y bu wiw gennyt ei gynnysgaeddu hyd yn awr angau, â mesur rhagorol o amynedd hynod, addfwynder, a chariad perffaith, o flaen wyneb ei elynion ffyrnig. Ac er goddef o honot iddynt fyned rhagddynt i'r cyfryw radd o drais i'w erbyn, ag i'w ladd ef, a meddiannu ei Orseddfaingc; etto yn dy fawr drugaredd ti a gedwaist ei Fab ef, eiddo'r hwn o gyfiawnder ydoedd hi, ac o'r diwedd, trwy ryfeddol Ragluniaeth, a'i dygaist yn ei ol, ac a'i gosodaist arni, i adferu dy wîr grefydd, ac i sefydlu heddwch yn ein plith. Am y rhain dy fawrion drugareddau nyni a ogoneddwn dy Enw, trwy Iesu Grist ein gwynfydedig Iachawdwr. Amen. Yn nesaf ar ol y Colect [Goleua ein tywyllwch, &c.] yr arferir y tri Cholect hyn sydd nesaf yn canlyn. O Arglwydd, ni a attolygwn, &c. O Alluoccaf Dduw, &c. Ymchwel di ni, &c. [Fel o'r blaen yn y Foreol Weddi.] Yn nesaf o flaen Gweddi Sant Chrysostom, yr arferir y Colect yma sydd nesaf yn canlyn. ed; whom thou wast pleased, even at the hour of death, to endue with an eminent mea sure of exemplary patience, meekness, and charity, before the face of his cruel enemies. And albeit thou didst suffer them to proceed to such a height of violence, as to kill him, and to take possession of his Throne; yet didst thou in great mercy preserve his Son, whose right it was, and at length by a wonderful providence bring him back, and set him thereon, to restore thy true Religion, and to settle peace amongst us: For these thy great mercies we glo rify thy Name, through Je sus Christ our blessed Saviour. Amen. Immediately after the Collect [Lighten our darkness, &c.] sh these three next following be used. O Lord, we beseech thee &c. O most mighty God, &c. Turn thou us, &c. [As befor at Morning Prayer.] Immediately before the Prayer of Saint Chrysostom shall this Colle which next followeth be used. LMIGHTY and everlast HOLL-alluog a thragywyddy A ing God, whose righteous mae gyfiawnder fel y mynyddoedd cedyrn, a'th farnedigaethau fel y dyfnder mawr; a'r hwn, trwy y ddybryd lofruddiaeth a wnaethpwyd (ar gyfenw i heddyw) ar Gorph cyssegredig dy Enneiniog, a ddysgaist i ni nad yw y pennaf o Frenhinoedd, na'r goreu o ddynion, yn ddïogelach rhag trais, mwy na marwolaeth naturiol: Dysg i ninnau ar hyn o achos felly gyfrif ein dyddiau, fel y dygom ein calonnau i ddoethineb: a chaniattâ na allo na godidogrwydd dim y sydd fawr, na bri ar ddim y sydd dda ynom, mewn modd yn y byd dynnu ein golwg oddiar edrych ness is like the strong mountains, and thy judgements like the great deep; and who, by that barbarous murder (as on this day) committed upon the sacred Person of thine Anoint ed, hast taught us, that neither the greatest of Kings, nor the best of men, are more secure from violence than from natural death: Teach us also hereby so to number our days, that we may apply our hearts unto wisdom. And grant, that ne ther the splendour of any thing that is great, nor the conceit of any thing that is good in us, may withdraw our eyes from rnom ein hunain megis llwch lludw pechadurus; eithr fel y o i ni, yn ol esampl dy fenigaid Ferthyr hwn, gyrchu at nôd am gamp uchel yr alwdigaeth sydd o'n blaen, trwy ydd ac amynedd, gostyngeiddwydd ac addfwynder, marwiddiad ac ymwrthodiad â ni in hunain, cariad perffaith, a ïysgog barhâu hyd y diwedd: hyn oll er mwyn dy Fab ein larglwydd Iesu Grist; i'r hwn, yda thydi a'r Yspryd Glân, y o'r holl anrhydedd a'r gogonint, yn oes oesoedd. Amen. looking upon ourselves as sin- men. FURF GWEDDI GYDA DIOLCH I'R HOLLALLUOG DDUW, m iddo ostegu'r Gwrthryfel Echryslawn, trwy Edfryd y Brenhin a'r Brenhinol Deulu, a thrwy ad-sefydlu y Llywodraeth, ar ol hir Flynyddoedd o Rwystr: yr annhraethol Drugareddau hynny a gyflawnwyd yn rhyfeddol ar y Nawfed ar hugain o Fai, yn y Flwyddyn 1660. Ac er Coffadwriaeth am hynny y pennodwyd y dydd hwnnw, trwy Act o Barliament, i'w gadw bob blwyddyn yn wyl dros fyth. Yr Act Parliament, a wnaethpwyd yn y Ddeuddeg fed, ac a sicrhawyd yn y Drydedd Flwyddyn ar ddeg o Deyrnasiad Brenhin Siarles yr Åil, er cadw bob Blwyddyn y Nawfed Dydd ar hugain o Fai megis Dydd o gyhoeddedig Ddiolch, sydd i'r darllain yn gyffredinol ym mhob Eglwys ar y Foreol Weddi, yn nesaf peth ar ol Credo Nicea, ar Ddydd yr Arglwydd nesaf o flaen pob cyfryw Nawfed ar hugain o Fai; a rhodder Rhybudd am gadw y rhag-ddywededig Ddiwrnod yn barchedig. Yr un fydd y Gwasanaeth ag a arferir ar Ddyddiau-gwyl yn hollol; ond I am a osodir isod yn amgenach. Os digwydd y Dydd hwn ar Ddydd Iou y Dyrchafael, neu'r Sulgwyn, = Colectau'r Gwasanaeth hron a arddodir at Wasanaeth y Gwyliau hynny yn eu priod gyfle; ac os ar Ddydd Llun neu Ddydd Mawrth yn Wythnos y Sulgwyn, neu ar Sul y Drindod, y Psalmau priod a osodwyd yma am y Dydd hwn, a arferir yn lle y rhai o gylch cyffredinol, a'r Colectau hefyd a anghwanegir megis uchod; ac ar bob un o'r achosion yma, gadawer heibio y rhan arall o'r Gwasanaeth hwn ond os digwydd ef ar un Sul arall, arferer yr holl Wasanaeth hwn yn gyfan, fel y canlyn. A pha Wyl_bynnag a ddigwydd ar y Dydd Uchelwyl hwn o Ddiolch, arferer yr Emyn sy'n canlyn, osodedig yn lle Venite exultemus, yn wastadol. : Dechreuer y Foreol Weddi a'r Morning Prayer shall begin with Ymadroddion hyn. these Sentences. GAN yr Arglwydd ein Duw y mae trugareddau a madduant, er gwrthryfelu o honom the Lord our God belong mercies and forgivenesses, though we have rebelled against ¶ Instead of Venite exultemus sh be sung or said this Hymn fol ing; one Verse by the Priest, ar another by the Clerk and people. M the loving-kindness of the song shall be alway of Lord with my mouth will! ever be shewing forth his truth from one generation to another. Psal. lxxxix. 1. The merciful and gracious Lo hath so done his marvellous works: that they ought to be had in remembrance. Psal. cxi. 4. Who can express the noble acts of the Lord: or shew forth all his praise? Psal. cvi. 2. The works of the Lord art great: sought out of all them that have pleasure therein. Psal. cxi. The Lord setteth up the meek and bringeth the ungodly down to the ground. Psal. cxlvii. 6. The Lord executeth righteousness and judgement : for all them that are oppressed with wrong. Psal. ciii. 6. For he will not alway be chiding: neither keepeth he his anger for ever. Ver. 9. He hath not dealt with us af ter our sins: nor rewarded us according to our wickedness. Ver. 10. For look how high the heaver is in comparison of the earth: so great is his mercy toward them that fear him. Ver. 11. Yea, like as a father pitieth his own children : even so is the |