trwy ymroddi i'th wasanaeth, a thrwy rodio ger dy fron mewn sancteiddrwydd ac uniondeb dros ein holl ddyddiau; trwy Iesu Grist ein Harglwydd, i'r hwn gyda thydi a'r Yspryd Glân, bid yr holl anrhydedd a'r gogoniant, byth bythoedd. Amen.

Am gael Gulaw. Dduw, ein Tad nefol, yr Obwn drwy dy rasol ragluniaeth wyt yn peri i'r gwlaw cynnar a'r diweddar ddisgyn ar y ddaear, fel y dygo ffrwyth er mwyniant dyn; Yr ydym ni yn rhoi i ti ostyngedig ddiolch, fod yn wiw genyt, wrth ein dirfawr anghenraid, ddanfon i ni o'r diwedd wlaw hyfryd ar dy etifeddiaeth, a'i hireiddio pan oedd sêch; i'n mawr ddiddanwch ni dy weision anwiw, ac i ogoniant dy sanctaidd Enw; trwy dy drugareddau yn Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Am Dywydd tég. Arglwydd Dduw, yr hwn yn gyfiawn a'n darostyngaist ni trwy dy ddiweddar blå o anfeidrol wlaw a dyfroedd, ac yn dy drugaredd a gymmorthaist ac a ddiddenaist ein heneidiau trwy y tymmoraidd a'r bendigedig gyfnewid yma ar dywydd; Nyni a foliannwn ac a ogonedd wn dy sanctaidd Enw tros dy drugaredd hon; ac a ddatganwn byth dy drugareddau, o genhedlaeth i genhedlaeth; trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Am Helaethrwydd. Drugaroccaf Dad, yr hwn

ddaioni a wrandewaist ddifrifol Weddiau dy Eglwys, ac a dröaist ein prinder ni a'n drudaniaeth yn rhad ac yn helaethrwydd; Yr ydym yn rhoi i ti ostyngedig ddiolch am dy ragorol haelioni

in holiness and righteousness all our days; through Jesus Christ our Lord, to whom with thee and the Holy Ghost be all honour and glory, world without end. Amen.

For Rain.

who by thy gracious proGod our heavenly Father, vidence dost cause the former and the latter rain to descend upon the earth, that it may bring forth fruit for the use of man; We give thee humble thanks that it hath pleased thee, in our great necessity, to send us at the last a joyful rain upon thine inheritance, and to refresh it when it was dry, to the great comfort of us thy unworthy servants, and to the glory of thy holy Name; through thy mercies in Jesus Christ our Lord. Amen.

For fair Weather.

Lord God, who hast justly humbled us by thy late plague of immoderate rain and waters, and in thy mercy hast relieved and comforted our souls by this seasonable and blessed change of weather; We praise and glorify thy holy Name for this thy mercy, and will always declare thy lovingkindness from generation to generation; through Jesus Christ our Lord. Amen.

For Plenty.

Most merciful Father, who of thy gracious goodness hast heard the devout prayers of thy Church, and turned our dearth and scarcity into cheapness and plenty; We give thee humble thanks for this thy special bounty; beseeching thee to

yma; gan attolygu i ti barhâu dy garedigrwydd tuagattom, fel y rhoddo ein tîr i ni ei ffrwythau toreithiog, i'th ogoniant di a'n diddanwch ninnau; trwy Iesu Grist ein Harglwydd.

Amen.

Am Heddwch ac Ymwared oddiwrth ein Gelynion. HO [OLL-alluog Dduw, yr hwn wyt gadarn dŵr ymddiffynfa i'th weision rhag wyneb eu gelynion; Yr ydym ni yn rhoddi ti foliant a diolch am ein hymwared ni oddiwrth y mawr a'r amlwg beryglon oedd i'n hamgylchu Yr ydym ni yn cydnabod mai dy ddaioni di yw na roddwyd ni i fynu yn ysglyfaeth iddynt hwy; gan attolygu i ti yn wastadol barhâu dy gyfryw drugareddau tuagattom, fel y gwypo yr holl fyd mai tydi yw ein Hachubwr a'n cadarn Waredwr ni; trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

:

TRAC

Am edfryd Heddwch cyffredinol Gartref. RAGYWYDDOL Dduw, ein Tad nefol, yr hwn yn unig wyt yn gwneuthur i ddynion fod yn unfryd mewn tŷ, ac yn gostegu cynddeiriogrwydd y werin an-gerddol ac afreolus; Ni a fendithiwn dy Enw sanctaidd, am fod yn wiw genyt lonyddu y cythrwfl terfysgus a gyffröwyd yn ddiweddar yn ein plith; ac yn ufudd yr attolygwn i ti ganiattâu i bawb o honom râs, i rodio o hyn allan yn ostyngedig i'th orchymmynion sanctaidd; a chan fyw mewn buchedd ddistaw a heddychol ym mhob duwioldeb a gonestrwydd, i offrymmu yn ddibaid i ti ein haberth o foliant a diolchgarwch am dy drugareddau hyn tuagattom; trwy Iesu Grist ein Harglwydd.

Amen.

continue thy loving-kindness unto us, that our land may yield us her fruits of increase, to thy glory and our comfort; through Jesus Christ our Lord. Amen.

For Peace and Deliverance from our Enemies.

Almighty God, who art a strong tower of defence unto thy servants against the face of their enemies; We yield thee praise and thanksgiving for our deliverance from those great and apparent dangers wherewith we were compassed: We acknowledge it thy goodness that we were not delivered over as a prey unto them; beseeching thee still to continue such thy mercies towards us, that all the world may know that thou art our Saviour and mighty Deliverer; through Jesus Christ our Lord. Amen.

For restoring Public Peace at

Home.

Eternal God, our heavenly Father, who alone makest men to be of one mind in a house, and stillest the outrage of a violent and unruly people; We bless thy holy Name, that it hath pleased thee to appease the seditious tumults which have been lately raised up amongst us; most humbly beseeching thee to grant to all of us grace, that we may henceforth obediently walk in thy holy commandments; and, leading a quiet and peaceable life in all godliness and honesty, may continually offer unto thee our sacrifice of praise and thanksgiving for these thy mercies towards us; through Jesus Christ our Lord. Amen.

Arglwydd Dduw, yr hwn a'n harchollaist ni am ein pechodau, ac a'n difeaist am ein hanwireddau, trwy dy ddiweddar ymweliad gorthrwm ac ofnadwy; ac etto y'nghanol dy farnedigaethau a gofiaist dy drugaredd, ac a achubaist ein heneidiau allan o safn angau; Yr ydym ni yn offrwm i'th dadol ddaioni ein hunain, ein heneidiau, a'n cyrph, y rhai a waredaist di, i fod yn aberth bywiol i ti; gan foliannu a mawrygu yn wastadol dy drugareddau y'nghanol dy Eglwys; trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Neu hon.

Rydym ni yn ostyngedig YR yn cyfaddef ger dy fron di, O drugarcccaf Dad, y gallasai yr holl gospedigaethau a fygythir yn dy gyfraith, yn gyfiawn ddisgyn arnom ni, o herwydd ein haml droseddau a chaledwch ein calonnau. Etto, gan fod yn wiw genyt, o'th dyner drugaredd, ar ein gwan a'n hannheilwng ymddarostyngiad ni, esmwythau y bla niweidiol, â'r hon yn ddiweddar y'n cystuddiwyd yn ddirfawr, ac edfryd llef gorfoledd ac iechyd yn ein cyfanneddau; yr ydym ni yn offrwm i'th Dduwiol Fawredd, aberth moliant a diolch, gan glodfori a mawrygu dy ogoneddus Enw, o herwydd dy amgeledd a'th ragddarbodaeth drosom; trwy lesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Lord God, who hast wounded us for our sins, and consumed us for our transgressions, by thy late heavy and dreadful visitation; and now, in the midst of judgement remembering mercy, hast redeemed our souls from the jaws of death; We offer unto thy fatherly goodness ourselves, our souls and bodies which thou hast delivered, to be a living sacrifice unto thee, always praising and magnifying thy mercies in the midst of thy Church; through Jesus Christ our Lord. Amen.

Or this.

W before thee, O most merciful Father, that all the punishments which are threatened in thy law might justly have fallen upon us, by reason of our manifold transgressions and hardness of heart: Yet seeing it hath pleased thee of thy tender mercy, upon our weak and unworthy humiliation, to asswage the contagious sickness wherewith we lately have been sore afflicted, and to restore the voice of joy and health into our dwellings; We offer unto thy Divine Majesty the sacrifice of praise and thanksgiving, lauding and magnifying thy glorious Name for such thy preservation and providence over us; through Jesus

E humbly acknowledge

Christ our Lord. Amen.

Y Sul cyntaf yn Adfent.

Y Colect.

HOLL-alluog Dduw, dyro gweithredoedd y tywyllwch, ac i wisgo arfau y goleuni, yn awr yn amser y fuchedd farwol hon, pryd y daeth dy Fab Iesu Grist i ymweled â nyni mewn mawr ostyngeiddrwydd; fel y byddo i ni yn y dydd diweddaf, pan ddelo efe drachefn yn ei ogoneddus Fawredd i farnu byw a meirw, gyfodi i'r fuchedd anfarwol drwyddo ef, yr hwn sydd yn byw ac yn teyrnasu gydâ thi a'r Yspryd Glân, yr awr hon ac yn dragywydd. Amen.

TY Colect hwn a ddywedir beunydd gyda'r Colectau eraill yn Adfent, hyd Nos Nadolig.

Yr Epistol. Rhuf. xiii. 8.
A

NA fyddwch yn nyled nebo

eich gilydd. canys yr hwn sydd yn caru arall a gyflawnodd y gyfraith. Canys hyn, Na odineba, Na lâdd, Na ladratta, Na ddwg gam-dystiolaeth, Na thrachwanta; ac od oes un gorchymmyn arall, y mae wedi ei gynnwys yn gryno yn yr ymadrodd hwn, Câr dy gymmydog fel ti dy hun. Cariad ni wna ddrwg i'w gymmydog: am hynny cyflawnder y gyfraith yw cariad. A hyn, gan wybod yr amser, ei bod hi weithian yn bryd i ni i ddeffrôi o gysgu; canys yr awr hon y mae ein iachawdwriaeth ni yn nês nâ phan gredasom. Y nôs a

This Collect is to be repeated every day, with the other Collects in Advent, until Christmas Eve.

The Epistle. Rom. xiii. 8.

OWE no man any thing, but

he that loveth another hath fulfilled the law. For this, Thou shalt not commit adultery, Thou shalt not kill, Thou shalt not steal, Thou shalt not bear false witness, Thou shalt not covet; and if there be any other commandment, it is briefly comprehended in this saying, namely, Thou shalt love thy neighbour as thyself. Love worketh no ill to his neighbour; therefore love is the fulfilling of the law. And that, knowing the time, that now it is high time to awake out of sleep: for now is our salvation nearer than when

gerddodd ym mhell, a'r dydd a nesâodd: am hynny bwriwn oddiwrthym weithredoedd y tywyllwch, a gwisgwn arfau y goleuni. Rhodiwn yn weddus, megis wrth liw dydd; nid mewn cyfeddach a meddwdod, nid mewn cyd-orwedd ac anlladrwydd, nid mewn cynnen a chenfigen. Eithr gwisgwch am danoch yr Arglwydd Iesu Grist, ac na wnewch ragddarbod dros y cnawd, er mwyn cyflawni ei chwantau ef. Yr Efengyl. St. Matth. xxi. 1. A Phan ddaethant yn gyfagos i Ierusalem, a'u dyfod hwy i Bethphage, i fynydd yr Olewydd, yna yr anfonodd yr Iesu ddau ddisgybl, gan ddywedyd wrthynt, Ewch i'r pentref y sydd ar eich cyfer; ac yn y man chwi a gewch asen yn rhwym, ac ebol gyda hi: gollyngwch hwynt, a dygwch attaf fi. Ac os dywed neb ddim wrthych, dywedwch, Y mae yn rhaid i'r Arglwydd wrthynt; ac yn y man efe a'u denfyn hwynt. A hyn oll a wnaethpwyd, fel y cyflawnid yr hyn a ddywedasid drwy'r Prophwyd, yn dywedyd, Dywedwch iferch Sion, Wele, dy Frenhin yn dyfod i ti, yn addfwyn, ac yn eistedd ar asen, ac ebol llwdn asen arferol â'r iau. Y disgyblion a aethant, ac a wnaethant fel y gorchymmynasai yr Iesu iddynt. A hwy a ddygasant yr asen a'r ebol, ac a ddodasant eu dillad arnynt, ac a'i gosodasant ef i eistedd ar hynny. A thyrfa ddirfawr a daenasant eu dillad ar y ffordd; eraill a dorrasant gangau o'r gwŷdd, ac a'u taenasant ar hyd y ffordd. A'r torfeydd, y rhai oedd yn myned o'r blaen, a'r rhai oedd yn dyfod ar ol, a lefasant, gan ddywedyd, Hosanna i Fab Dafydd; Bendigedig yw yr hwn sydd yn dyfod yn Enw yr Arglwydd; Hosanna yn y

we believed. The night is far spent, the day is at hand; let us therefore cast off the works of darkness, and let us put on the armour of light. Let us walk honestly as in the day; not in rioting and drunkenness, not in chambering and wantonness, not in strife and envying. But put ye on the Lord Jesus Christ, and make not provision for the flesh, to fulfil the lusts thereof.

The Gospel. St. Matth. xxi. 1. WHEN they drew nigh unto Jerusalem, and were come to Bethphage, unto the mount of Olives, then sent Jesus two disciples, saying unto them, Go into the village over against you, and straightway ye shall find an ass tied, and a colt with her loose them, and bring them unto me. And if any

man say ought unto you, ye shall say, The Lord hath need of them; and straightway he will send them. All this was done, that it might be fulfilled which was spoken by the Prophet, saying, Tell ye the daughter of Sion, Behold, thy King cometh unto thee, meek, and sitting upon an ass, and a colt

the fole of an ass. And the disciples went, and did as Jesus commanded them; and brought the ass, and the colt, and put on them their clothes, and they set him thereon. And a very great multitude spread their garments in the way; others cut down branches from the trees, and strawed them in the way. And the multitudes that went before, and that followed, cried, saying, Hosanna to the Son of David; Blessed is he that cometh in the Name of the Lord; Hosanna in the highest. And when he was come into Jeru